Türkiye hayvancılığı alarm veriyor! Yerli sığır ırklarının sayısındaki dramatik düşüş, sektörün ithalata olan bağımlılığını giderek artırıyor. Uzmanlar, bu durumun genetik çeşitliliğin kaybına ve uzun vadede gıda egemenliğinin tehlikeye girmesine yol açabileceği konusunda uyarıyor. Peki, bu vahim tablonun arkasında yatan sebepler neler? Yerli üretici neden üretimden kopuyor ve tüketici neden ete erişemiyor? İşte, hayvancılık sektöründeki bu kritik değişimlerin perde arkası ve uzman görüşleri...
ANKARA-BHA
İthalata dayalı politikalar sonucunda geçmişte hayvancılığın kalbi sayılan bölgeler bile artık üretimden uzaklaşmış durumda. Yerli ırkların hızla yok olmasının sektörde geri dönüşü zor sonuçlar yaratacağı uyarısı yapılıyor.
Yerli ırk oranı yüzde 5’e düştü
Yüksek Ziraat Mühendisi ve eski İzmir Ziraat Odası Başkanı Ferdan Çiftçi, Türkiye’nin hayvancılıkta geldiği noktayı değerlendirdi. Çiftçi, 2024 yılı verilerine göre 17 milyon 189 bin başlık büyükbaş hayvan varlığının yalnızca 938 bininin yerli ırklardan oluştuğunu, bunun toplamın sadece yüzde 5,3’üne denk geldiğini söyledi.
“Kültür ırkı dediğimiz ithal hayvanlar 8 milyon 213 binle toplamın yüzde 47’sini, kültür melezi olarak adlandırılan ırklar ise yüzde 45,2’sini oluşturuyor” diyen Çiftçi, bu dönüşümün üretimde verim artışı sağlasa da genetik açıdan ciddi riskler taşıdığına dikkat çekti.
“Yerli ırklar genetik sigortamız"
Çiftçi, iklim değişikliği ve hayvan hastalıkları gibi risklerin arttığı günümüzde yerli ırkların korunmasının hayati önem taşıdığını vurguladı:
“Üretim artışı elbette önemli, ancak yerli ırklar bizim genetik sigortamız. Onları korumazsak hem biyolojik çeşitliliğimizi hem de gıda egemenliğimizi kaybederiz. İthalata dayalı, sadece verim odaklı politikalar sürdürülebilir değildir.”
Üretici üretimden kopuyor, tüketici et ve süte ulaşamıyor
Her beş yılda bir hayvancılık krizinin gündeme geldiğini hatırlatan Çiftçi, üreticilerin yüksek girdi maliyetleri ve düşük ürün fiyatları arasında sıkıştığını ifade etti:
“Üreticiler üretimden kopuyor, kırsaldan kente göç artıyor. Bu da uzun vadede emeğin ucuzlamasına yol açacak. Diğer yandan tüketici de et ve süte erişemiyor; çocuklarda beslenme yetersizliği kaynaklı gelişim bozuklukları konuşulur hale geldi.”
“Sürdürülebilirlik yerli ırklardan geçiyor"
Çiftçi, hayvancılığın geleceği için yerli ırkların ıslah edilerek üretim sistemine yeniden kazandırılması gerektiğini söyledi:
“Yerli ırklarımızın adaptasyon gücünden yararlanmak zorundayız. Bu yapılmazsa hem üretim zincirinde dışa bağımlılık artar hem de tarımsal üretim tamamen ithalata mahkûm hale gelir.”
Haberimizde, Yüksek Ziraat Mühendisi Ferdan Çiftçi'nin değerlendirmelerine yer vererek, yerli sığır ırklarının sayısındaki %85'lik azalmanın hayvancılık sektörünü nasıl ithalata bağımlı hale getirdiğini detaylı bir şekilde inceledik. Çiftçi, yerli ırkların genetik sigortamız olduğunu vurgulayarak, iklim değişikliği ve hayvan hastalıkları gibi risklere karşı korunmasının hayati önem taşıdığını belirtiyor. Ayrıca, üreticilerin yüksek girdi maliyetleri ve düşük ürün fiyatları arasında sıkıştığına, bu durumun kırsaldan kente göçü hızlandırdığına dikkat çekiyor. Sürdürülebilir bir hayvancılık için yerli ırkların ıslah edilerek üretim sistemine yeniden kazandırılması gerektiği vurgulanıyor.
