Avrupa Birliği, enerji alanında devrim niteliğinde bir karara imza atıyor. Yıllardır süregelen Rus gazı bağımlılığına son vermek için hazırlanan yasa teklifi, 2028 yılına kadar Rusya'dan yapılan doğal gaz ithalatını tamamen durdurmayı hedefliyor. Bu tarihi adım, AB'nin enerji arz güvenliğini sağlama ve Rusya'ya olan enerji bağımlılığını azaltma stratejisinin bir parçası olarak görülüyor. Peki, bu karar enerji piyasalarını nasıl etkileyecek? Macaristan ve Slovakya'nın itirazları ne anlama geliyor? İşte, AB'nin enerji politikasında yeni bir dönemin başlangıcı...

ANKARA-BHA

Avrupa Birliği (AB), enerji politikalarında tarihi bir adım atmaya hazırlanıyor. AB Komisyonu, Rusya’dan boru hattı gazı ve sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) ithalatını 2028 yılına kadar tamamen yasaklamayı öngören yasa teklifini duyurdu. Teklifin kabul edilmesi halinde üye ülkeler, Rus gazına olan bağımlılıklarını kademeli olarak sonlandıracak.

Yasak kademeli şekilde uygulanacak

Plana göre, 1 Ocak 2026’dan itibaren Rusya ile yeni doğal gaz sözleşmesi yapılması yasaklanacak. 17 Haziran 2026’ya kadar, daha önce imzalanmış kısa vadeli sözleşmeler kapsamında ithalat sürebilecek. Denize kıyısı olmayan ülkeler için ise uzun vadeli sözleşmelere bağlı teslimatlar 2027 sonuna kadar devam edebilecek.

Tüm sözleşmelerin son bulmasıyla birlikte 1 Ocak 2028 tarihi itibarıyla AB, Rus gazı ithalatını tamamen sonlandırmış olacak.

LNG terminal hizmetlerine de yasak

Yasa taslağı kapsamında, Rusya veya Rus menşeli şirketlerle LNG terminal hizmetleri için uzun vadeli sözleşmeler yapılması da yasaklanacak. Bu terminaller, alternatif tedarikçilere tahsis edilecek. Böylece enerji arz güvenliği sağlanırken, fiyat dalgalanmalarının da önüne geçilmesi hedefleniyor.

Şeffaflık ve takip mekanizması kurulacak

Rus gazı ile hâlihazırda sözleşmesi bulunan şirketler, bu bilgileri AB Komisyonu'na bildirmekle yükümlü olacak. Süreci, AB Enerji Düzenleyicileri İşbirliği Ajansı (ACER) ve Komisyon birlikte denetleyecek. Olası bir arz güvenliği tehdidinde acil önlemler devreye alınacak.

Enerji ithalatında Rusya'nın payı düşüyor

AB, 2021 yılında tükettiği doğalgazın yüzde 45’ini Rusya’dan tedarik ederken, bu oran 2024’te yüzde 19’a kadar geriledi. Petrol tarafında ise 2022’de yüzde 27 olan ithalat oranı, günümüzde yüzde 3’e düştü.

Macaristan ve Slovakya karşı çıkıyor

Ancak teklif, tüm üye ülkelerin desteğini almış değil. Macaristan ve Slovakya, enerji fiyatlarının artacağı gerekçesiyle plana karşı çıkıyor.

Yasa teklifinin yürürlüğe girmesi için, AB Konseyi'nde nitelikli çoğunluk ve Avrupa Parlamentosu (AP) onayı gerekiyor.

AB Komisyonu'nun sunduğu yasa teklifi, Rusya'dan boru hattı gazı ve LNG ithalatını 2028'e kadar yasaklayarak AB'nin enerji bağımsızlığını güçlendirmeyi amaçlıyor. 2026'dan itibaren yeni doğal gaz sözleşmeleri yasaklanacak, LNG terminal hizmetlerinde Rus şirketlerle uzun vadeli anlaşmalar yapılamayacak. Şirketler mevcut sözleşmeleri bildirmekle yükümlü olacak ve süreç ACER ile Komisyon tarafından denetlenecek. Macaristan ve Slovakya'nın itirazlarına rağmen, teklifin AB Konseyi ve AP tarafından onaylanması bekleniyor. Bu kararla AB, enerji ithalatında Rusya'nın payını azaltmayı ve enerji arz güvenliğini sağlamayı hedefliyor.