Gaziantep Büyükşehir Belediyesi, tarımda önemli bir adım atarak "Ata Tohumları Kadın Çiftçilerin Elinde Yeniden Yeşeriyor Projesi"ni hayata geçirdi. Bu proje ile bölgedeki yerel tohum çeşitliliğinin korunması ve gelecek nesillere aktarılması amaçlanıyor. Proje kapsamında kurulan Yerel Tohum Gen Bankası, Güneydoğu Anadolu Bölgesi'ndeki 9 ilden toplanan 97 çeşit ata tohumuna ev sahipliği yapıyor. Kadın çiftçilerin aktif rol aldığı bu proje, tohumda dışa bağımlılığın azaltılmasına katkı sağlayacak ve uluslararası alanda rekabet gücümüzü artıracak. Gaziantep'in bu önemli girişimi, Türkiye'nin tarım politikalarına örnek teşkil edecek nitelikte. Peki, bu proje bölge çiftçisine neler kazandıracak? Ata tohumları ile daha verimli ve kaliteli ürünler elde etmek mümkün mü?

Gaziantep Büyükşehir Belediyesi tarafından başlattığı “Ata Tohumları Kadın Çiftçilerin Elinde Yeniden Yeşeriyor Projesi” ile tohumda dışa bağımlılığın azalması ve uluslararası alanda tohum başlığında rekabet gücünün arttırılması hedefleniyor.

Uygulama aşamasında olan, GAP Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü iş birliğindeki proje için Büyükşehir Belediyesi Sürdürülebilir Tarım ve Kırsal Kalkınma Daire Başkanlığı bünyesinde bulunan Tarım Okulu’nda Yerel Tohum Gen Bankası oluşturuldu.

9 İLDEN 97 ÇEŞİT ATA TOHUMU TOPLANDI

Güneydoğu Anadolu bölgesindeki 9 ilden toplam 97 çeşit ticari öneme sahip ata tohumu oluşturulan gen bankasına alınırken bölgede faaliyet gösteren kadın üreticilerin eliyle çoğaltılıyor. Proje kapsamında yerel çeşit kaynaklarının toplanması, karakterize edilmesi, verim potansiyeli yüksek olanlarının doğrudan tescil ile üretime kazandırılması, yerinde korunması ve ıslah çalışmalarında kullanılarak mevcuttaki ticari çeşitlerin iyileştirilmesi sağlanacak.

TOHUMLARIN TESCİL ÇALIŞMASI DA YÜRÜTÜLÜYOR

Toplanan çeşitlerin yüzde 90’nı tescilsiz ürün olduğundan Büyükşehir Belediyesi ve GAP Bölge Kalkınma İdaresi tarafından tescil çalışmaları da yürütülüyor. Yerel çeşitlerin, kaliteli, verimli, hastalıklara dayanıklı yeni çeşitlerin ıslahında da kullanılması hedeflenirken seçilen ve istenilen iyi özelliklere sahip hatların ıslah programına aktarılacak, tohumların popülasyon özelliğini bozmadan çiftçiye geri kazandırılacak.

YILMAZ: AMACIMIZ, BÖLGEMİZDEKİ KAYBOLMAYA YÜZ TUTMUŞ ATA TOHUMLARININ GEN BANKAMIZDA SÜREKLİLİĞİNİ SAĞLAMAKTIR

Gaziantep Büyükşehir Belediyesi Büyükşehir Belediyesi Sürdürülebilir Tarım ve Kırsal Kalkınma Daire Başkanlığı Kırsal Kalkınma ve Tarımsal Hizmetler Şube Müdürü Yusuf Yılmaz, konuyla ilgili yaptığı açıklamada 2024 yılında projeye başladıklarını ifade ederek şunları aktardı:

“Güneydoğu'daki 9 ildeki ata tohumlarını gen bankamızda toplamaya başladık. Şu anda 97 çeşit gen bankamızda tohumumuz bulunmakta. Bu 97 çeşit tohumun 3 farklı lokasyonda çoğaltılmasını sağlamaktayız. Gelen tohumlar gen bankamıza özel paketlerde vakumlanarak tarihleriyle beraber stoklanıyor. Daha sonra da çiftçilerimize buradan dağıtım gerçekleştiriyoruz. Al götür, üret, getir. Verdiğimiz tohumu tekrar çiftçilerimizden talep ediyoruz. Bunun sebebi gen bankımızdan verdiğimiz tohumların farklı çiftçilere de yayılmasını sağlamaktır. Burada 9 ilimiz mevcut. 9 ilimizdeki tüm çeşitleri bölgede bir teknik ekibimiz var. Bölgede bulduğumuz tüm ata tohumlarını gen bankamıza kazandırıyoruz. Amacımız, bölgemizdeki kaybolmaya yüz tutmuş ata tohumu ve yerel çeşitlerin gen bankamızda sürekliliğini sağlamaktır.”

Gaziantep Büyükşehir Belediyesi'nin Ata Tohumu projesi, bölgedeki kaybolmaya yüz tutmuş yerel tohumların korunması ve gelecek nesillere aktarılması için büyük önem taşıyor. Proje kapsamında toplanan 97 çeşit ata tohumu, Yerel Tohum Gen Bankası'nda muhafaza edilerek, kadın çiftçiler aracılığıyla çoğaltılıyor. Ayrıca, tohumların tescil çalışmaları da yürütülerek, kaliteli ve hastalıklara dayanıklı yeni çeşitlerin geliştirilmesi hedefleniyor. Büyükşehir Belediyesi, bu proje ile bölge çiftçisine destek olmayı ve tarımsal kalkınmayı hızlandırmayı amaçlıyor. Projenin başarılı bir şekilde uygulanması, Türkiye'nin tohumda dışa bağımlılığını azaltma ve yerel çeşitliliği koruma hedeflerine önemli katkılar sağlayacaktır.