İstanbul'da yaşanan son deprem, akıllara tek bir soruyu getirdi: Şehir, olası bir büyük depreme ne kadar hazır? Prof. Dr. Zakir Avşar, bu kritik soruya cevap ararken, geçmişte yapılan hatalara ve gelecekte yapılması gerekenlere dikkat çekiyor. Avşar, polemiklere girmeden, somut adımların atılmasının gerekliliğini vurguluyor. Peki, İstanbul'u bekleyen tehlike ne kadar büyük ve bu tehlikeye karşı alınması gereken önlemler neler? Bu soruların cevapları, sadece İstanbul'da yaşayanlar için değil, tüm Türkiye için hayati önem taşıyor.

ANKARA-BHA Prof. Dr. Zakir Avşar, "Polemiğe gerek yok, İstanbul depreme ne kadar hazır?" başlıklı yazısında özetle şunlara yer verdi: "Önceki gün İstanbul 6.2 şiddetinde bir deprem afeti ile sallandı. Allah beterinden saklasın. Birileri buradan siyaset devşirmeye kalkıştı, ilginç cümleler kurarak: “İstanbul’u depreme hazırlayacak üç yönetici hapiste!”, bazıları bu sayıyı beşe çıkardı… İstanbul’un büyük bir risk altında olduğu bilgisi sanki yaşanan depremle birlikte ortaya çıkmış gibi, altı yıldan beri İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı olan, yolsuzluk nedeniyle görevinden uzaklaştırılan ve avenesi ile birlikte 19 Mart tarihinde gözaltına alınan sonra tutuklanan kişinin içeride olmasını “riski büyüten bir faktör” gibi sunuyorlar… El insaf! 6 Şubat depremlerini yaşadık. Elli bini aşkın insanımızı kaybettik. Yaraları saran bir ülkeyiz. Bu yılın sonuna kadar 11 ilde depremin tüm maddi kayıplarının giderileceği, insanların başlarını sokacağı evlerin, işlerini kuracağı binaların teslim edileceği, tüm alt yapısı ile şehirlerin yeniden yaşanır hale geleceği hummalı bir çalışma yürütülürken, İstanbul risk altında… Üstelik bu riskin mahiyeti hakkında artık hepimizi uyaran, kendimize gelmemizi sağlayan bir büyük afetin eşiğinden döndük. Polemiklere gerek yok. İstanbul ile ilgili olarak yapılması gerekenler var. Bunları yapması gerekenler var. Yıllardır bu tehlikeye dikkat çekildiği halde yapılmamış ise şimdi “Şehrin muhafızı hapiste!”, ”Depreme hazırlayacaklar içerde!” söylemleri ile geride bıraktıkları ve hiçbir şey yapmadıkları altı yılın hesabı verilemez… Elbette, İstanbul gibi deprem riski yüksek bir megakentte, etkili bir hazırlık ve risk azaltma stratejisi yalnızca belediyelerin değil, hükümetin, özel sektörün, akademinin ve bireylerin koordineli çalışmasını gerektirir. Ama şunu kabul etmek gerekir ki, en önemli görev belediyelere düşüyor. Belediyeler tarafından riskli yapı envanteri çıkartılması gerekiyor (özellikle 1999 öncesi inşa edilmiş yapılar). Kentsel dönüşüm süreçlerinin depreme dayanıklılığa göre gerçekleştirilmesi gerekiyor. Yeni inşa edilen binaların zemin etüdü ve statik projeleri titizlikle denetlenmesi gerekiyor… Afet toplanma ve barınma alanlarına ihtiyaç var. Rahmetli Kadir Topbaş’ın yaptıklarının çoğu artık yok, bina yapılmış, avm yapılmış, rezidans yapılmış oysaki mevcut toplanma alanlarının korunması ve artırılması (yeşil alanlar, parklar) gerekiyor… Şu son depremle bir kez daha görüldü ki, her mahallede geçici barınma alanları belirlenmesi ve altyapısının hazırlanması gerekiyor… Acil durum altyapısı da belediyelerin görev ve sorumluluğunda. Deprem sonrası ulaşımı sağlayacak yolların, köprülerin, altgeçitlerin sağlamlığı gözden geçirilmesi gerekiyor. Afet sonrası iletişim için yerel telsiz sistemleri, jeneratörler kurulması gerekiyor. Su, elektrik ve doğalgaz altyapılarında otomatik kesici sistemler yaygınlaştırılması gerekiyor… Peki, bunlardan hangileri yapıldı geride kalan altı yılda? Kimse kusura bakmasın ama, takke düştü, kel göründü derler bu haller için… İstanbul’un tek ihtiyacı konserlermiş gibi, reklamlar, heykeller, panolarmış gibi düşünerek bu işler yürümüyor… Cumhurbaşkanı Erdoğan, Hükümet, Bakan Murat Kurum “kentsel dönüşüm, depreme dayanıklılık, hazırlık” derken, birileri “ama Kent lokantası açtık”, “ama Kent uzlaşısı yaptık” gibi içinde kent geçen cümlelerle işi kotarma peşinde idi… Hükümet, depreme dayanıklı olmayan binaların dönüşümü için merkezi finansman mekanizmaları oluştururken, “yarısı bizden, yerinde dönüşüm, faizsiz kredi” derken, birileri buna “rant peşindesiniz” diyordu…" YAZININ DEVAMINI OKUMAK İÇİN TIKLAYIN...

Prof. Dr. Zakir Avşar, İstanbul'un deprem hazırlıklarını değerlendirdiği yazısında, belediyelerin riskli yapı envanteri çıkarması, kentsel dönüşüm süreçlerini hızlandırması ve yeni binaların denetimini titizlikle yapması gerektiğini vurguluyor. Afet toplanma alanlarının yetersizliğine de değinen Avşar, acil durum altyapısının güçlendirilmesinin önemini belirtiyor. İstanbul'un depreme karşı daha dirençli hale gelmesi için koordineli bir çalışma yapılması gerektiğinin altını çiziyor. Avşar, geçmişte yapılan ihmallerin telafi edilmesi ve geleceğe yönelik somut adımlar atılması çağrısında bulunuyor.