Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2025 yılına dair bitkisel üretim verilerini kamuoyuyla paylaşarak önemli bir tablonun ana hatlarını çizdi. Açıklanan rakamlar, özellikle tahıl ve meyve üretiminde yaşanan ciddi düşüşlerle dikkat çekiyor ve tarım sektöründe alarm zillerinin çalmasına neden oluyor. Geçtiğimiz yıla oranla genel bitkisel üretimde kaydedilen %9'luk azalma, gıda arz güvenliği ve fiyat istikrarı konularında ciddi endişeleri beraberinde getiriyor. Bu durum, çiftçiden tüketiciye kadar geniş bir kesimi doğrudan etkileyecek potansiyele sahip. Sofralarımızdaki çeşitliliğin ve market raflarındaki ürünlerin geleceği, bu verilerin ışığında yeniden değerlendirilmeyi bekliyor.

2025 yılında tahıllar ve diğer bitkisel ürünlerin (yem bitkileri hariç) üretimi yüzde 9,0 azalarak yaklaşık 68,1 milyon ton oldu. Tahıl üretimi ise yüzde 12,3 düşüşle 34,2 milyon tona geriledi. Buğday üretimi yüzde 13,7 azalarak 17,9 milyon ton, arpa yüzde 25,9 düşüşle 6 milyon ton, çavdar yüzde 20,9 azalarak 203 bin ton, yulaf yüzde 26,3 düşüşle 288 bin ton olarak gerçekleşti. Mısır üretimi ise yüzde 4,9 artarak 8,5 milyon ton oldu.

Kuru baklagillerde nohut 413 bin ton, kuru fasulye 247 bin ton, kırmızı mercimek 250 bin ton seviyesinde üretildi. Patates üretimi yüzde 7,2 azalarak 6,4 milyon ton, soya üretimi yüzde 17,4 düşüşle 149 bin ton, ayçiçeği üretimi yüzde 11,8 azalarak 1,9 milyon ton olarak kaydedildi. Şeker pancarı üretimi ise yüzde 2 düşüşle 22 milyon ton oldu.

SEBZE ÜRETİMİ SINIRLI DÜŞÜŞLE DEVAM ETTİ

Sebze üretimi 2025 yılında yüzde 0,9 azalışla 33,3 milyon ton olarak gerçekleşti. Üretim artışları karpuzda yüzde 6,7, kuru soğanda yüzde 9,8 ve sivri biberde yüzde 1,8 olurken; domates yüzde 7,6, salçalık kapya biber yüzde 4,7 ve hıyar yüzde 2 oranında geriledi.

MEYVE, İÇECEK VE BAHARAT BİTKİLERİNDE SERT DÜŞÜŞ

Meyve ve içecek bitkileri üretimi bir önceki yıla göre yüzde 30,9 düşerek 19,6 milyon ton oldu. Elma yüzde 48,3, çilek yüzde 1,9, şeftali yüzde 46,1, nektarin yüzde 44,1, kiraz yüzde 70,6, üzüm yüzde 27,5 ve nar yüzde 10,2 oranında azaldı. Turunçgillerde mandalina üretimi yüzde 5,8 artarken; portakal yüzde 17,5 ve limon yüzde 34,4 düştü. Sert kabuklu meyvelerde fındık yüzde 38,5, ceviz yüzde 38,2, Antep fıstığı yüzde 61,5 oranında azaldı. Muz üretimi yüzde 1,2 ve zeytin üretimi yüzde 34,7 geriledi.

SÜS BİTKİLERİNDE SINIRLI DEĞİŞİM

Süs bitkileri üretimi yüzde 1,4 düşüşle gerçekleşti. Kesme çiçekler üretimde yüzde 66,4 pay alırken yüzde 5,8 azalış gösterdi, diğer süs bitkilerinde ise yüzde 8,7 artış gözlendi.

TÜİK verileri, tarım ve bitkisel üretimde genel olarak 2025 yılında bir düşüş trendinin görüldüğünü ortaya koyarken, özellikle meyve ve tahıl üretimindeki sert düşüşler dikkat çekti.

TÜİK tarafından açıklanan 2025 yılı bitkisel üretim verileri, Türkiye tarımı için önemli sinyaller taşıyor. Genel bitkisel üretimde %9'luk bir düşüş yaşanırken, özellikle tahıl ve diğer bitkisel ürünlerde %9,0, tahıl üretiminde ise %12,3'lük belirgin bir gerileme kaydedildi. Buğday, arpa, çavdar ve yulaf gibi temel tahıllarda çift haneli azalmalar gözlenirken, mısır üretimi sınırlı bir artışla dikkat çekti. Kuru baklagillerde de genel bir düşüş eğilimi hakimken, patates ve ayçiçeği gibi stratejik ürünlerde de kayıplar yaşandı. Meyve ve içecek bitkileri ise %30,9 ile en sert düşüşü yaşayarak elma, kiraz, şeftali ve fındık gibi önemli ürünlerde ciddi kayıplar gösterdi. Sebze üretimindeki %0,9'luk sınırlı düşüş, genel tablo içindeki nispeten stabil tek alan oldu. Süs bitkilerinde de hafif bir gerileme görülürken, TÜİK verileri 2025 yılında bitkisel üretimde genel bir daralma trendinin hakim olduğunu ve özellikle stratejik ürünlerdeki düşüşlerin gıda piyasaları açısından yakından takip edilmesi gerektiğini açıkça ortaya koymaktadır. Bu durum, gelecekte gıda tedarik zinciri ve enflasyon üzerinde baskı yaratma potansiyeli taşımaktadır.