Türkiye ekonomisinin nabzını tutan kasım ayı dış ticaret verileri açıklandı! İhracatta yaşanan artış sevindirici olsa da, ithalatın çok daha hızlı yükselmesiyle dış ticaret açığı endişe verici boyutlara ulaştı. Peki bu durum, 2024'e girerken ekonomik dengelerimizi nasıl etkileyecek? Enerji ve altın kalemleri hariç tutulduğunda tablonun nasıl değiştiğini, hangi ülkelerle ticaretimizin yoğunlaştığını merak ediyorsanız, detaylı analizi kaçırmayın. Türkiye'nin küresel ticaretteki konumunu ve gelecekteki potansiyelini şekillendirecek bu kritik veriler, uzman yorumlarıyla birlikte sizi bekliyor!

ANKARA - BHA

Genel Ticaret Sistemi (GTS) verilerine göre, Türkiye’nin ihracatı kasım ayında geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 1,3 artarak 22 milyar 536 milyon dolara ulaştı. Aynı dönemde ithalat ise yüzde 2,6 yükselişle 30 milyar 518 milyon dolar olarak kayıtlara geçti.

Bu gelişmeler doğrultusunda dış ticaret açığı, kasım ayında yıllık bazda yüzde 6,3 artarak 7 milyar 982 milyon dolara yükseldi. İhracatın ithalatı karşılama oranı ise Kasım 2024’te yüzde 74,8 seviyesindeyken, bu yılın kasım ayında yüzde 73,8’e geriledi.

Ocak-kasım dönemine bakıldığında, ihracat geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 3,6 artışla 247 milyar 23 milyon dolara çıktı. İthalat ise yüzde 5,7 yükselerek 329 milyar 698 milyon dolar oldu. Bu dönemde dış ticaret açığı yüzde 12,6 artışla 82 milyar 674 milyon dolar olarak hesaplandı. İhracatın ithalatı karşılama oranı da geçen yılın aynı dönemindeki yüzde 76,5 seviyesinden yüzde 74,9’a düştü.

Enerji ve altın hariç dış ticaret verileri

Enerji ürünleri ve parasal olmayan altın hariç ihracat, kasım ayında yüzde 3,2 artarak 21 milyar 396 milyon dolara yükseldi. Aynı kapsamda ithalat yüzde 6 artışla 23 milyar 250 milyon dolara çıktı. Bu kalemler hariç tutulduğunda dış ticaret açığı 1 milyar 854 milyon dolar olarak gerçekleşti.

Kasım ayında dış ticaret hacmi yüzde 4,6 artışla 44 milyar 647 milyon dolara ulaştı. Enerji ve altın hariç ihracatın ithalatı karşılama oranı ise yüzde 92 olarak kaydedildi.

İmalat sanayisi ihracatta ilk sırada

Ekonomik faaliyetlere göre incelendiğinde, kasım ayında imalat sanayisinin toplam ihracat içindeki payı yüzde 93,2 oldu. Tarım, ormancılık ve balıkçılık sektörünün payı yüzde 4,5, madencilik ve taş ocakçılığı sektörünün payı ise yüzde 1,7 olarak belirlendi.

Ocak-kasım döneminde imalat sanayisinin ihracattaki payı yüzde 94,4, tarım sektörünün payı yüzde 3,4 ve madencilik sektörünün payı yüzde 1,6 oldu.

Geniş ekonomik gruplar sınıflamasına göre kasım ayında ithalatta ara mallarının payı yüzde 67,8, sermaye mallarının payı yüzde 15,3 ve tüketim mallarının payı yüzde 16,3 olarak hesaplandı. Yılın ilk 11 ayında ise ara mallarının payı yüzde 68,8, sermaye mallarının payı yüzde 14,7 ve tüketim mallarının payı yüzde 16,2 oldu.

İhracatta Almanya, ithalatta Çin ilk sırada

Kasım ayında ihracatta en fazla paya sahip ülke 1 milyar 855 milyon dolarla Almanya oldu. Almanya’yı Birleşik Krallık, ABD, İtalya ve Irak izledi. İlk 5 ülkeye yapılan ihracat, toplam ihracatın yüzde 30,9’unu oluşturdu.

Ocak-kasım döneminde de ihracatta ilk sırada Almanya yer aldı. Bu dönemde ilk 5 ülkeye yapılan ihracatın toplam ihracat içindeki payı yüzde 29,8 olarak hesaplandı.

Kasım ayında ithalatta ise ilk sırayı 4 milyar 153 milyon dolarla Çin aldı. Çin’i Rusya, Almanya, İsviçre ve ABD takip etti. İlk 5 ülkeden yapılan ithalat, toplam ithalatın yüzde 43,6’sına karşılık geldi.

Ocak-kasım döneminde ithalatta da ilk sırada Çin bulunurken, ilk 5 ülkenin toplam ithalat içindeki payı yüzde 42,8 olarak belirlendi.

Teknoloji yoğunluğuna göre dış ticaret

Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış verilere göre kasım ayında ihracat bir önceki aya kıyasla yüzde 2,2, ithalat ise yüzde 1,2 arttı. Takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre ise ihracat yıllık bazda yüzde 4,6, ithalat yüzde 6,1 artış gösterdi.

ISIC Rev.4 sınıflamasına göre kasım ayında imalat sanayisi ürünlerinin toplam ihracattaki payı yüzde 93,2 olurken, yüksek teknoloji ürünlerinin imalat sanayisi ihracatı içindeki payı yüzde 3,1 olarak kaydedildi.

Ocak-kasım döneminde yüksek teknoloji ürünlerinin imalat sanayisi ihracatı içindeki payı yüzde 3,6’ya ulaştı. Aynı dönemde imalat sanayisi ürünlerinin toplam ithalattaki payı yüzde 81,9, yüksek teknoloji ürünlerinin imalat sanayisi ithalatı içindeki payı ise yüzde 11,5 oldu.

Özel Ticaret Sistemi verileri

Özel Ticaret Sistemi’ne göre kasım ayında ihracat yüzde 0,4 artışla 20 milyar 630 milyon dolar, ithalat ise yüzde 3,6 yükselişle 29 milyar 491 milyon dolar olarak gerçekleşti.

Bu kapsamda dış ticaret açığı yüzde 12 artarak 8 milyar 861 milyon dolara çıkarken, ihracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 70’e geriledi.

Ocak-kasım döneminde Özel Ticaret Sistemi’ne göre ihracat yüzde 3,9 artışla 224 milyar 632 milyon dolar, ithalat yüzde 6,6 yükselişle 310 milyar 283 milyon dolar oldu. Aynı dönemde dış ticaret açığı 85 milyar 651 milyon dolara yükselirken, ihracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 72,4 olarak hesaplandı.

Kasım ayına ilişkin Genel Ticaret Sistemi (GTS) verileri, Türkiye'nin dış ticaretindeki karmaşık tabloyu gözler önüne serdi. İhracat bir önceki yıla göre yüzde 1,3 artışla 22,5 milyar dolara ulaşırken, ithalattaki yüzde 2,6'lık yükseliş 30,5 milyar doları buldu. Bu durum sonucunda dış ticaret açığı, kasım ayında yıllık bazda yüzde 6,3 artarak 7,98 milyar dolara yükseldi. Yılın ilk on bir aylık döneminde ise hem ihracat hem de ithalat artış gösterirken, dış ticaret açığı yüzde 12,6'lık yükselişle 82,67 milyar dolara tırmandı. Enerji ve altın hariç tutulduğunda, açığın daha sınırlı olduğu dikkat çekti. İmalat sanayisinin ihracattaki lokomotif rolü devam ederken, ihracatta Almanya, ithalatta ise Çin ilk sırada yer aldı. Bu veriler, Türkiye'nin dış ticaret dengesindeki kırılganlığı ve küresel ekonomideki dalgalanmalara karşı direncini bir kez daha gündeme getirdi. Uzun vadeli ekonomik stratejiler ve dış ticaret politikalarının bu yeni tablo ışığında yeniden değerlendirilmesi büyük önem taşıyor.