Türkiye'de vergi sisteminde önemli bir değişiklik yaşandı. 'Basit usul' olarak bilinen vergilendirme yönteminde yapılan daraltma, özellikle büyükşehirlerdeki esnaf ve küçük işletmeleri yakından ilgilendiriyor. Otel, lokanta gibi işletmeler başta olmak üzere birçok sektör, 2026 itibarıyla gerçek usulde vergilendirilecek. Bu kararla birlikte, daha önce gelir vergisi beyannamesi vermeyen mükellefler için yeni bir dönem başlıyor. Peki, bu değişiklik kimleri etkileyecek ve esnafın vergi yükümlülükleri nasıl değişecek? İşte tüm detaylar...

ANKARA - BHA

Ayrıca, otel, lokanta ve benzeri işletmelerin basit usulden çıkarılması tüm büyükşehirleri kapsayacak şekilde genişletildi. Böylece daha önce gelir vergisi beyannamesi vermeyen bu mükellefler 2026 itibarıyla gerçek usulde vergilendirilecek.

30 büyükşehirde eşitlik sağlandı

Düzenleme ile 30 büyükşehirde esnaf ve küçük işletmeler açısından vergi uygulamaları eşitlendi. Daha önce aynı kazancı elde eden bir lokantacı Ankara’da gerçek usulde vergilendirilirken, Aydın’da basit usulden yararlanabiliyordu. Artık bu farklılık ortadan kalkacak.

Kapsam dışında bırakılan meslek grupları şöyle sıralandı:

Taksi ve dolmuşlar kapsam dışında

Yeni düzenleme ile büyükşehirlerde ticari taksi, dolmuş, minibüs, servis ve halk otobüsü işletenler basit usulden çıkarıldı. Bu karar, söz konusu işletmelerin plaka ve kira bedelleri dikkate alınarak alındı.

Ancak nüfusu 30 binin altında olan büyükşehir ilçelerindeki esnaf, şartları taşımaları halinde basit usulden yararlanmaya devam edebilecek. Düzenleme ile kayıtdışılığın azaltılması hedefleniyor.

Basit usulün avantajları

Basit usulde vergilendirilenler için defter tutma zorunluluğu bulunmaz, KDV beyannamesi verilmez, geçici vergi yükümlülüğü olmaz. Ayrıca genç girişimci istisnası ve çeşitli indirimlerden faydalanılır.

Hangi iller kapsama dahil?

1 Ocak 2026’dan itibaren Aydın, Balıkesir, Denizli, Diyarbakır, Erzurum, Hatay, Kahramanmaraş, Malatya, Manisa, Mardin, Muğla, Ordu, Sakarya, Şanlıurfa, Tekirdağ, Trabzon ve Van da basit usul dışında olacak. Böylece 30 büyükşehirde taksi, dolmuş gibi şehir içi yolcu taşımacılığı yapanlar basit usulden tamamen çıkarılmış olacak.

Yurt dışı çıkış harcı 1.000 lira oldu

Resmi Gazete’de yayımlanan bir başka kararla yurt dışına çıkış harcı 710 liradan 1.000 liraya yükseltildi. Geçtiğimiz yıl 150 lira olan harç, önce 500 liraya ardından 710 liraya çıkarılmıştı. Harcın her yıl yeniden değerleme oranında artırılması kararlaştırıldı. 710 lira olarak belirlenen tutar 10 gün geçerli olacak ve 2026’da yeniden artacak.

Yapılan düzenleme ile 30 büyükşehirde esnaf ve küçük işletmeler arasındaki vergi uygulamalarında eşitlik sağlanması amaçlanıyor. Daha önce aynı kazancı elde eden işletmeler arasında farklı vergilendirme yöntemleri uygulanırken, yeni düzenleme bu farklılığı ortadan kaldırıyor. Ancak nüfusu 30 binin altında olan büyükşehir ilçelerindeki esnaf, şartları taşımaları halinde basit usulden yararlanmaya devam edebilecek. Ayrıca, yurt dışı çıkış harcı da 1.000 liraya yükseltildi, bu da seyahat planları yapan vatandaşlar için ek bir maliyet anlamına geliyor.