CHP Milletvekili Orhan Sarıbal, yaptığı sert açıklamalarla başkanlık sistemini hedef aldı. Sarıbal, sistemin Türkiye'yi derin bir krize sürüklediğini, ekonomik göstergelerin alarm verdiğini ve toplumsal adaletin zedelendiğini ifade etti. 'İstikrar, refah ve büyüme' vaadiyle gelen sistemin, tam tersi bir tablo yarattığını vurgulayan Sarıbal, işsizlik ve enflasyonun rekor seviyelere ulaştığını, yoksulluğun arttığını ve tarımın çöktüğünü belirtti. Ayrıca, hukuk devleti ilkesinin zayıfladığını, basın özgürlüğünün kısıtlandığını ve yolsuzluğun arttığını savundu. Sarıbal, Türkiye'nin ya bu düzenle çökeceğini ya da halkçı bir siyasetle ayağa kalkacağını sözlerine ekledi.
Sistemi “istikrar, refah ve büyüme” vaadiyle gelen ancak ekonomiden yargıya, eğitimden toplumsal barışa çöküş getiren bir düzen olarak niteleyen Sarıbal, “Türkiye, ekonomik kriz, siyasal baskı ve sosyal yıkımın ortasında. Tek adam rejimi, halkı yoksulluğa mahkum etti” dedi.
Sarıbal, tüm yetkilerin tek merkezde toplandığını, liyakatin yerini sadakatin aldığını belirtti. “6 Şubat depremlerinde koordinasyonsuzluk derinleşti. Saray merkezli yönetim, hukuku ve toplumsal barışı boğdu. Tarikatlar ve mafya benzeri yapılar güçlendi. Gazeteciler, akademisyenler, muhalifler susturuldu; AYM ve AİHM kararları yok sayıldı” diye konuştu.
EKONOMİK KRİZ: İŞSİZLİK VE ENFLASYON REKORU
Sarıbal, ekonomik tabloyu çarpıcı verilerle özetledi:
İşsizlik: Geniş tanımlı işsiz sayısı 2018’de 5,6 milyondan 2025’te 13 milyona yükseldi, işsizlik oranı %16,3’ten %32,2’ye çıktı.
Enflasyon: Son 7 yılda %788 artarak emekçilerin gelirlerini eritti. Gıda fiyatları 11 kat, ilaç ve kira %1.000’in üzerinde yükseldi.
Yoksulluk: Açlık sınırı 1.686 TL’den 25 bin TL’ye, yoksulluk sınırı 5.833 TL’den 81 bin TL’ye çıktı. 18,6 milyon kişi yoksulluk riskiyle yaşıyor.
Borçlar: Bireysel kredi ve kredi kartı borçları 563 milyardan 4,8 trilyon TL’ye, çiftçi borçları 98,4 milyardan 1 trilyon TL’ye ulaştı.
Sarıbal, “Kur korumalı mevduatla halkın kaynakları zenginlere aktarıldı. Emeklilerin %68’i çalışmak zorunda” dedi.
TARIMDA ÇÖKÜŞ
Tarımın GSYH içindeki payı %6’dan %5,6’ya, istihdam payı %18,4’ten %14,8’e geriledi. Çiftçi sayısı 1 milyondan 419 bine düştü. 2018-2025’te 6,3 milyar dolarlık hayvan ithalatı yapıldı. Sarıbal, “Başkanlık rejimi tarımı bitirdi” dedi.
Sarıbal, uluslararası endekslerdeki düşüşe dikkat çekerek, Türkiye, 2018’den beri “Özgür Olmayan Ülkeler” kategorisinde olduğuna dikkati çekerek, Hukukun Üstünlüğü Endeksi'nin 2018’de 101., 2025’te 117. sırada olduğu, Basın Özgürlüğü Endeksi'nin de 157’den 159’a gerilediğini, Yolsuzluk Algı Endeksi'nin ise 78’den 107’nci sıraya düştüğün kaydetti.
Sarıbal, “Bu enkazı kaldırmak mücadeleyle olur. Türkiye, ya bu rantçı düzenle çökecek ya da halkçı, laik bir siyasetle ayağa kalkacak” diyerek sözlerini tamamladı.
CHP'li Sarıbal'ın açıklamaları, başkanlık sisteminin Türkiye'ye etkileri konusunda geniş bir tartışma başlattı. Sarıbal, özellikle ekonomik veriler üzerinden yaptığı değerlendirmede, işsizlik oranının %32,2'ye yükseldiğini, enflasyonun %788 arttığını ve milyonlarca insanın yoksulluk riskiyle karşı karşıya olduğunu vurguladı. Tarım sektöründeki gerilemeye de dikkat çeken Sarıbal, çiftçi sayısının azaldığını ve ithalatın arttığını belirtti. Sarıbal, Türkiye'nin uluslararası endekslerdeki gerilemesini de eleştirerek, hukuk devleti ve basın özgürlüğü alanlarında ciddi sorunlar yaşandığını söyledi. Bu açıklamalar, muhalefetin başkanlık sistemine yönelik eleştirilerinin giderek arttığını gösteriyor.
