Türkiye, çocuk işçiliğiyle mücadelede önemli bir başarıya imza attı. TÜGİS'in açıkladığı verilere göre, çocuk işçiliği oranları son yıllarda önemli ölçüde azaldı. Ancak, bu alandaki çalışmaların daha da ileriye taşınması gerekiyor. TÜGİS ve Çalışma Hayatı Derneği iş birliğiyle başlatılan yeni proje, bu mücadeleye yeni bir boyut kazandıracak. Proje ile farkındalık artırılarak, çocuk işçiliği oranının %1'in altına düşürülmesi hedefleniyor. Bu önemli gelişme, Türkiye'nin çocuk haklarına verdiği önemin bir göstergesi olarak değerlendiriliyor.
Türkiye Gıda Sanayii İşverenleri Sendikası (TÜGİS), 20 Kasım Dünya Çocuk Hakları Günü’nde dünyada ve Türkiye’deki çocuk işçiliğine, rakamlarla ve devreye aldığı farkındalık projesiyle dikkat çekti.
2000 yılından bu yana, çocuk işçiliği neredeyse yarı yarıya azaldı. Ancak mevcut ilerleme hızının düşük olması nedeniyle küresel açıdan 2025 yılı sonunda çocuk işçiliğini ortadan kaldırma hedefine ulaşılamadığı görülüyor. Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) ve Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu’nun (UNICEF) verilerine göre bu hedefe önümüzdeki beş yıl içinde ulaşmak için ilerleme hızının 11 kat artması gerekiyor. Türkiye Gıda Sanayii İşverenleri Sendikası (TÜGİS), 20 Kasım Dünya Çocuk Hakları Günü’nde dünyada ve Türkiye’deki çocuk işçiliğine bu verilerle dikkat çekti.
En yüksek çocuk işçi Afrika’da, Türkiye’de düşüş var
Rakamlar en çok yoksulluk, eğitime erişim sorunları, göç ve mültecilik gibi faktörlerin ağırlıkta olduğu bölgelerde çocuk işçiliğinin yaygın olduğunu ortaya koyuyor. Bu ülkelerin başında yüzde 48 ile Güney Sudan, yüzde 45 ile Etiyopya ve yüzde 42 ile Burkina Faso geliyor. ABD ve AB ülkelerinde de çocuk işçiliği yüzde 1’in altında. Türkiye’de ise 720 bin çocuk işçi ekonomik faaliyette bulunuyor. Ülkemizde çocukların yüzde 30,8’i tarımda, yüzde 23,7’si sanayide, yüzde 45,5’i ise hizmet sektöründe çalışıyor. Bununla birlikte 2006 yılında çocuk işçiliğiyle mücadelede ILO tarafından “Örnek Ülke” seçilen Türkiye; 2024 yılında da “Rehber Ülke” statüsünü kazanmıştı. İstikrarlı yürütülen çalışmalar doğrultusunda 1994 yılında yüzde 15,2 olan çocuk işçiliği oranı, 2019 yılında yüzde 4,4’e düşürüldü.
“Projemizle yüzde 1’in altına düşmesine katkı sağlayacağız”
Türkiye Gıda Sanayii İşverenleri Sendikası (TÜGİS) ve Çalışma Hayatı Derneği iş birliğiyle başlatılan “Küçük Eller İçin Büyük Gelecekler: Çocuk İşçiliğine Hayır” projesi; başta gıda sektörü olmak üzere tüm üretim alanlarında çocuk işçiliğine karşı farkındalığı artırmaya odaklanıyor. Proje kapsamında 1 yıllık kapsamlı bir çalışma planladıklarını belirten TÜGİS Yönetim Kurulu Başkanı Kaan Sidar; “Çocuk İşçiliğine Hayır projemizle işverenlere uluslararası mevzuat hakkında bilgiler aktarıyor, bu mücadelede sorumluluk ve yükümlülüklerini ele alan eğitimler düzenliyoruz. Farkındalığın kamuoyu nezdinde artması için basında ve dijital medyada iletişim çalışmalarımız da eş zamanlı sürüyor. Bu faaliyetlerle ülkemizde çocuk işçiliği oranının yüzde 1’in altına düşmesine yönelik politika ve faaliyetlere katkı sağlamayı hedefliyoruz” ifadelerini kullandı.
Mevsimlik tarım işçiliği Türkiye’de öncelikli konular arasında
Projeye ilişkin konuşan Çalışma Hayatı Derneği Başkanı Dr. Nurcan Önder ise “TÜGİS’le birlikte yürüttüğümüz proje, gıda ekosisteminde sorumlu işletme davranışını kurumsallaştırmayı ve tedarik zincirinin tüm halkalarında çocuk işçiliğine karşı kalıcı bir kültür oluşmasına destek niteliği taşıyor. Türkiye’de gezici mevsimlik tarım işçiliğinin yaygınlığı, çocukların aileleriyle birlikte yer değiştirmesi ve eğitimin kesintiye uğrama riski gibi özgün dinamikler özel çözümler gerektiriyor. Bu nedenle işverenler için yükümlülük ve iyi uygulama eğitimlerini, saha odaklı farkındalık çalışmalarını ve veri temelli değerlendirmeleri içeren bir çerçeve oluşturduk” dedi.
“İttifak 8.7 doğrultusunda projemizi sürdürüyoruz”
Önder, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın yayınladığı yol haritası kapsamında herkesin elini taşın altına koyması gerektiğini belirterek, “Türkiye, 2023 yılında Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları (SKA) ‘İttifak 8.7’ kapsamında kendisine bir yol haritası belirledi. Bu haritanın altında da; strateji hazırlanması, sistemlerin iyileştirilmesi, farkındalık bilgi düzeyinin artırılması, idari yaptırımların etkinliğinin artırılması gibi amaçlar yer alıyor. Bakanlığın yayınladığı bu amaçlara ulaşılabilmesi için tüm taraflar ortaklaşa ve koordineli çalışacak. Biz de projemizi bu haritaya uygun olarak zorla çalıştırma, modern kölelik, insan ticareti ve çocuk işçiliğinin hızla ortadan kaldırılması doğrultusunda kurguladık. Akademik bilgi, uluslararası mevzuat ve sektör pratiklerini aynı masada buluşturarak, gıdanın tarladan sofraya uzanan zincirinde çocukların korunmasına katkı sağlamayı amaçlıyoruz” ifadelerini kullandı.
Türkiye Gıda Sanayii İşverenleri Sendikası (TÜGİS), Dünya Çocuk Hakları Günü'nde çocuk işçiliğiyle ilgili çarpıcı veriler paylaştı. Türkiye'de çocuk işçiliği oranının 2006'dan bu yana önemli ölçüde azaldığı belirtilirken, TÜGİS'in başlattığı 'Küçük Eller İçin Büyük Gelecekler: Çocuk İşçiliğine Hayır' projesiyle bu oranın daha da düşürülmesi amaçlanıyor. Proje kapsamında işverenlere eğitimler verilecek, farkındalık çalışmaları yapılacak ve politika önerileri geliştirilecek. Türkiye'nin bu alandaki kararlılığı, uluslararası alanda da takdirle karşılanıyor.
