Türkiye deprem gerçeğiyle yaşarken, uzmanlar deprem sonrası oluşabilecek yangın tehlikesine dikkat çekiyor. Özellikle doğalgaz hatlarındaki hasarlar, elektrik kısa devreleri ve kimyasal madde sızıntıları büyük risk oluşturuyor. Peki, bu felaket senaryosuna karşı neler yapılabilir? Konutlarda otomatik gaz kesici vanalar, düzenli tesisat denetimleri ve yaygın yangın tatbikatları hayati önem taşıyor. Erken uyarı sistemlerinin yaygınlaştırılması ve hızlı gaz kesme sistemlerinin test edilmesi de alınması gereken önlemler arasında. Uzmanlar, deprem anında ve sonrasında yapılması gerekenleri adım adım anlatarak, olası bir yangın felaketinin önüne geçmeyi hedefliyor.
Depremin hemen ardından yaşanabilecek yangın tehlikesine ve alınması gereken önlemlere dikkat çeken Üsküdar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi İş Sağlığı ve Güvenliği (İSG) Bölüm Başkanı Dr. Rüştü Uçan, deprem sonrasında yangın çıkma riskinin en çok doğalgaz sızıntısı ve patlamaları, elektrik kısa devreleri, kimyasal madde sızıntıları, araç yangınları ve ısıtma sistemlerinden kaynaklanabileceğini anlattı.
Dünyada 6 ülkede halen kullanılmakta olan erken uyarı sisteminin ülkemizde de konutlar dahil yaygınlaştırılması gerektiğini ifade eden Dr. Uçan, “Bu şekilde kazanılan zaman diliminde; evlerde doğalgaz vanasından gaz kesilebilir, ana giriş kapıları ve yangın merdivenlerine açılan kapıları açılır, ayakkabı giyilir ve deprem çantası alınabilinir.” dedi.
DEPREMDEN SONRA YANGIN NERELERDE ÇIKABİLİR?
Deprem sonrasında yangın çıkma riskinin en çok doğalgaz sızıntısı ve patlamaları, elektrik kısa devreleri, kimyasal madde sızıntıları, araç yangınları ve ısıtma sistemlerinden kaynaklanabileceğini anlatan Dr. Öğr. Üyesi Rüştü Uçan, deprem sırasında boru hatlarının kırılması nedeniyle gaz sızıntısı yaşanabileceğini, İGDAŞ gibi kurumların deprem algılama sistemiyle ana vanaları kapattığı bilinse de bina içinde gaz akışını otomatik kesebilecek sistemlerin kurulması gerektiğini, aksi halde, bina içinde sızan gazın bir kıvılcımla patlama ve yangına neden olabileceğini kaydetti.
ELEKTRİKLİ ARAÇ YANGINLARININ SÖNDÜRÜLMESİ SON DERECE ZOR
Dr. Öğr. Üyesi Rüştü Uçan, elektrik kısa devreleri; bina ve trafolarda meydana gelen hasarlar kısa devreye, bu da yangına yol açabilir. Kimyasal madde sızıntıları; sanayi bölgelerindeki yanıcı ve patlayıcı maddelerin devrilmesi veya sızması ciddi yangın riskleri oluşturur. Araç yangınları; deprem sırasında çarpışan araçlar ya da devrilen elektrikli araçlar yangına neden olabilir. Elektrikli araç yangınlarının söndürülmesi ise son derece zordur. Isıtma sistemleri; şofben, kombi, soba veya LPG tüpleri gibi sistemler devrilerek yangın çıkmasına neden olabilir.” diye konuştu.
YANGIN RİSKİNE KARŞI ALINMASI GEREKEN ÖNLEMLER
Dr. Öğr. Üyesi Rüştü Uçan, deprem öncesi yangın riskine karşı alınması gereken önlemleri de şöyle sıraladı:
- Konut ve iş yerlerine otomatik gaz kesici vanalar takılmalı.
- Elektrik ve doğalgaz tesisatları düzenli olarak denetlenmeli.
- Sanayi tesisleri için detaylı acil durum planları hazırlanmalı.
- İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) ve İGDAŞ gibi kurumların hızlı gaz kesme sistemleri düzenli olarak test edilmeli ve yaygınlaştırılmalı.
- Mahalle bazında toplanma alanlarında yangın söndürme ekipmanları bulundurulmalı.
- Yangın tatbikatları ile halk bilinçlendirilmeli.
YANGIN ANINDA YAPILMASI GEREKENLER:
Bu arada Dr. Öğr. Üyesi Rüştü Uçan, deprem sonrası yangın anında yapılması gerekenleri ise şöyle sıraladı:
- Gaz kokusu alınıyorsa kıvılcım yaratacak hareketlerden kaçınılmalı (anahtar açmak, telefon kullanmak gibi...).
- Bina hızlı ve düzenli şekilde terk edilmeli.
- Doğalgaz vanası ve elektrik sigortası kapatılmalı.
- Küçük yangınlara yangın tüpü ile müdahale edilmeli, büyük yangınlarda itfaiyeye haber verilip uzaklaşılmalı.
- Toplanma alanına ulaşılmalı ve bilgiler yetkililerle paylaşılmalı.
Üsküdar Üniversitesi Öğretim Üyesi Dr. Rüştü Uçan, deprem sonrasında ortaya çıkabilecek yangın risklerine karşı kapsamlı bir uyarıda bulundu. Doğalgaz sızıntıları, elektrik kısa devreleri ve kimyasal madde sızıntıları gibi faktörlerin yangın riskini artırdığını belirten Uçan, alınması gereken önlemleri detaylı bir şekilde sıraladı. Otomatik gaz kesici vanaların kullanımı, düzenli tesisat denetimleri ve yangın tatbikatları gibi önlemlerin yanı sıra, erken uyarı sistemlerinin yaygınlaştırılması gerektiğini vurguladı. Ayrıca, deprem anında gaz kokusu alınması durumunda yapılması gerekenler ve yangın söndürme yöntemleri hakkında da bilgiler verdi. Uçan, bilinçli ve hazırlıklı olmanın, deprem sonrası yangın riskini en aza indireceğini ifade etti.
