Türkiye ekonomisi için kritik bir uyarı! Reel sektördeki döviz açığı, Haziran 2025 itibarıyla tarihi zirvesine ulaştı. TCMB'nin açıkladığı veriler, firmaların döviz varlıklarındaki artışın, yükümlülüklerdeki artışın çok gerisinde kaldığını gösteriyor. Bu durum, Türk lirasının geleceği ve ekonomik istikrar açısından ciddi soru işaretleri yaratıyor. Peki, bu rekor açığın nedenleri neler? Hükümetin ve TCMB'nin bu duruma karşı alacağı önlemler neler olacak? İşte tüm detaylar...
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), Haziran 2025 dönemine ait Finansal Kesim Dışındaki Firmaların Döviz Varlık ve Yükümlülükleri Tablosu’nu yayımladı.
Verilere göre, firmaların döviz varlıkları Mayıs 2025’e kıyasla 1,378 milyar dolar artarken, yükümlülükleri 9,732 milyar dolar yükseldi.
Bu durum, net döviz pozisyonu açığını 8,355 milyar dolar artırarak 185,793 milyar dolara çıkardı ve rekor bir seviyeye ulaştı.
VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜK DAĞILIMI
Varlık dağılımında, yurt dışına doğrudan sermaye yatırımları ve türev varlıklar 869’ar milyon dolar, ihracat alacakları 187 milyon dolar ve menkul kıymetler 30 milyon dolar artarken, yurt içi bankalardaki mevduat 578 milyon dolar azaldı. Toplam varlık artışı 1,378 milyar dolar oldu.Yükümlülük tarafında ise yurt içinden sağlanan nakdi krediler 4,905 milyar dolar, yurt dışından sağlanan nakdi krediler 3,092 milyar dolar, türev yükümlülükler 1,306 milyar dolar ve ithalat borçları 428 milyon dolar artış gösterdi. Toplam yükümlülükler 9,732 milyar dolar yükseldi.
VADE YAPISI VE KISA VADELİ POZİSYON
Yükümlülüklerin vade yapısına bakıldığında, yurt içinden sağlanan kısa vadeli krediler 546 milyon dolar, uzun vadeli krediler 4,359 milyar dolar arttı.
Yurt dışından sağlanan kısa vadeli krediler 784 milyon dolar, uzun vadeli krediler ise 2,736 milyar dolar yükseldi. Kısa vadeli varlıklar 134,867 milyar dolar, kısa vadeli yükümlülükler ise 130,376 milyar dolar olarak gerçekleşti. Kısa vadeli net döviz pozisyonu fazlası, Mayıs 2025’e göre 2,038 milyar dolar azalarak 4,492 milyar dolara geriledi. Kısa vadeli yükümlülüklerin toplam yükümlülüklerdeki payı yüzde 37 seviyesinde kaydedildi.
TCMB'nin Finansal Kesim Dışındaki Firmaların Döviz Varlık ve Yükümlülükleri Tablosu'na göre, reel sektörün döviz açığı rekor seviyeye ulaştı. Firmaların döviz varlıkları artarken, yükümlülüklerindeki daha büyük artış net döviz pozisyonu açığını önemli ölçüde yükseltti. Varlık dağılımında yurt dışı yatırımlar ve ihracat alacakları artarken, yükümlülük tarafında yurt içi ve yurt dışı kredilerde artış gözlendi. Kısa vadeli döviz pozisyonu fazlası ise azaldı. Bu durum, Türk ekonomisinin döviz riskine karşı kırılganlığını artırıyor ve gelecek dönemde alınacak önlemlerin önemini vurguluyor.
