Türkiye'de artan orman yangınları, havayı zehirli dumanla doldurarak halk sağlığını ciddi şekilde tehdit ediyor. Uzmanlar, yangın dumanının solunum yolları üzerindeki olumsuz etkilerine dikkat çekerek, özellikle kronik rahatsızlığı olanların ve hassas grupların daha dikkatli olması gerektiğini vurguluyor. Duman inhalasyonunun baş ağrısı, nefes darlığı gibi belirtilere yol açabileceği belirtilirken, bu belirtilerin ihmal edilmemesi ve derhal tıbbi yardım alınması gerektiği uyarısı yapılıyor. Peki, orman yangınlarının dumanı sağlığımızı nasıl etkiliyor? Hangi önlemleri almalıyız? İşte tüm detaylar...
Burtom Konur Cerrahi Tıp Merkezi Göğüs Hastalıkları Uzmanı Uzm. Dr. Güler Yürekli, özellikle duman inhalasyonunun sağlık üzerindeki kısa ve uzun vadeli etkilerine dikkat çekerek, baş ağrısı, nefes darlığı, göğüs ağrısı, bilinç bulanıklığı gibi belirtiler ortaya çıkması halinde gecikmeden bir sağlık kuruluşuna başvurulması gerektiğini söyledi.
Burtom Konur Cerrahi Tıp Merkezi Göğüs Hastalıkları Uzmanı Uzm. Dr. Güler Yürekli, son günlerde artan orman yangınları sonrası oluşan yoğun duman ve kül tabakasının, özellikle solunum yolları üzerinde ciddi ve kalıcı sağlık sorunlarına yol açabileceği uyarısında bulundu.
Büyük yangınların en önemli sağlık risklerinden birinin duman inhalasyonu olduğunu belirten Dr. Yürekli, dumanın hem termal hem de kimyasal açıdan akciğerleri tehdit ettiğini söyledi. Yangın dumanının karbon monoksit, siyanür, formaldehit, akrolein gibi birçok zararlı madde içerdiğini belirten Dr. Yürekli, “Bu maddeler, solunum yollarını tahriş ederek inflamasyona yol açar, bazı durumlarda ise hayati tehlike oluşturur. Karbon monoksit dokuya oksijen taşınmasını engellerken, siyanür hücresel düzeyde oksijen kullanımını durdurabilir” dedi.
SOLUNUM PROBLEMLERİ GÜNLER SONRA BİLE ORTAYA ÇIKABİLİR
Duman soluyan bireylerde ilk etapta öksürük, nefes darlığı, göğüs ağrısı, boğazda yanma ve hırıltılı solunum gibi belirtiler görülebileceğini ifade eden Uzm. Dr. Yürekli, bazı etkilerin ise saatler veya günler içinde gelişerek daha ciddi bir tabloya dönüşebileceğini söyledi.
“Yangına maruz kalan bireylerde akut solunum sıkıntısı sendromu (ARDS), zatürre, bronşiolit obliterans ya da nadiren akciğer fibrozisi gibi kalıcı hasarlara yol açabilecek komplikasyonlar gelişebilir” uyarısında bulunan Dr. Yürekli, özellikle astım ve KOAH gibi kronik solunum hastalığı olan kişilerin dumanlı ortamlardan kesinlikle uzak durması gerektiğini vurguladı.
BELİRTİ GÖSTERENLER GECİKMEDEN HEKİME BAŞVURMALI
Dr. Yürekli, yangın dumanına maruz kalan bireylerde; bilinç bulanıklığı, baş dönmesi, göğüste sıkışma hissi, kalp çarpıntısı, morarma, kalıcı öksürük veya hırıltılı solunum gibi belirtiler görülmesi halinde, zaman kaybetmeden en yakın sağlık kuruluşuna başvurulmasını önerdi.
TANI, TEDAVİ VE TAKİP HAYATİ ÖNEM TAŞIYOR
Uzm. Dr. Güler Yürekli, yangın sonrası başvuran hastalarda karbon monoksit seviyesi (COHb), kan gazı analizi, akciğer grafisi gibi tetkiklerin uygulandığını, gerekirse bronkoskopi ile hava yollarının doğrudan görüntülendiğini aktardı. Tedavide ise,
yüksek akımlı oksijen desteği, nebülizatörle uygulanan bronkodilatör tedaviler, siyanür zehirlenmesi şüphesi durumunda özel antidotlar kullanıldığını belirtten Uzm. Dr. Yürekli, uzun vadede kalıcı hasar riski olan hastalarda solunum fonksiyon testleri ve görüntüleme yöntemleriyle izlem yapılması gerektiğini ifade etti.
TOPLUM İÇİN UYARILAR
Yangınların yoğun olduğu dönemlerde halkı tedbirli olmaya çağıran Dr. Yürekli, şu uyarılarda bulundu:
“Mümkün olduğunca açık havada uzun süre kalmaktan kaçınılmalı. Çocuklar, yaşlılar ve solunum rahatsızlığı olan bireyler korunmalı. Zorunlu durumlarda dışarı çıkarken partikül filtreli maskeler tercih edilmeli.”
Burtom Konur Cerrahi Tıp Merkezi Göğüs Hastalıkları Uzmanı Uzm. Dr. Güler Yürekli, orman yangınları sonrası oluşan dumanın solunum yolları üzerindeki tehlikelerine dikkat çekti. Dumanın içerdiği zararlı maddelerin solunum yollarını tahriş edebileceğini ve ciddi sağlık sorunlarına yol açabileceğini belirten Dr. Yürekli, özellikle astım, KOAH gibi kronik rahatsızlıkları olanların dumanlı ortamlardan uzak durmasını tavsiye etti. Ayrıca, duman inhalasyonuna maruz kalan bireylerde bilinç bulanıklığı, baş dönmesi gibi belirtiler görülmesi halinde derhal bir sağlık kuruluşuna başvurulması gerektiği vurgulandı. Yangınların yoğun olduğu dönemlerde halkın tedbirli olması ve mümkün olduğunca açık havada uzun süre kalmaktan kaçınması gerektiği de belirtildi.
