Otomotiv satış sonrası pazarında alarm zilleri çalıyor! 2024'teki durağanlık 2025'in ilk çeyreğinde de sürerken, maliyetlerdeki kontrolsüz yükseliş sektörü derinden etkiliyor. OSS Derneği'nin anketine göre satışlar düşüyor, tahsilat süreçleri kötüleşiyor ve yatırım planları askıya alınıyor. Sektör temsilcileri, bu olumsuz tablonun ne kadar süreceği konusunda endişeli. Peki, otomotiv satış sonrası pazarını bekleyen tehlikeler neler? Hangi önlemler alınmalı? İşte tüm detaylar...
Otomotiv satış sonrası pazarında 2024 yılındaki durağan seyir 2025’in ilk çeyreğinde de kendini gösterdi.
Otomotiv Satış Sonrası Ürün ve Hizmetleri Derneği (OSS), otomotiv satış sonrası pazarı özelinde 2025 yılının ilk çeyreğini, üyelerinin katılımıyla düzenlediği bir anket çalışmasıyla değerlendirdi. OSS Derneğinin 2025 Yılı Birinci Çeyrek Sektörel Değerlendirme Anketi’ne göre; otomotiv satış sonrası pazarı 2025 yılına yavaş bir başlangıç yaptı. Ankete göre; 2025’in ilk çeyreğinde, 2024 yılının ilk çeyreğine göre yurt içi satışlar dolar bazında ortalama yüzde 2,57 düşüş yaşadı. Bu dönemde dağıtıcı üyelerin satışlarında dolar bazında yüzde 2,25 gerileme görülürken, üretici üyelerde bu oran dolar bazında yüzde 3,04 seviyesinde gerçekleşti. Bu düşüşün sadece rakamsal bir azalma olmadığını, aynı zamanda sektörün güven ve motivasyon açısından da zorlandığını ifade eden OSS Yönetim Kurulu Başkanı Ali Özçete “Üretici ve dağıtıcı üyelerimizin satışlarındaki paralel düşüşler, sorunun tüm oyuncuları etkilediğini gösteriyor. Alım gücünün zayıflaması, ertelenen bakım-onarım kararları ve işletmelerin maliyet yönetiminde zorlanması, iç pazar dinamiklerini olumsuz yönde etkiliyor” diye konuştu.
İkinci çeyrekte satışlarda artış beklenmiyor!
Ankette, 2025 yılının ikinci çeyreğiyle ilgili beklentilere de yer verildi. Buna göre sektörde 2025 yılının ikinci çeyreğinde yurt içi satışlarda dolar bazında yüzde 0,59 oranında düşüş beklendiği gözlemlendi. 2024’ün son çeyreğinde yüzde 45,1 olan tahsilat süreçlerinin 2025’in ilk çeyreğinde yüzde 40,8 seviyesine gerilediğini ifade eden OSS Derneği üyelerinden yüzde 41’i tahsilat sürecinin daha kötü hale geldiğini, 8,8’i ise ise daha iyiye gittiğini belirtti. Sonuçları yorumlayan OSS Derneği Başkanı Ali Özçete “Bu veriler bize gösteriyor ki; sektör, yılın ikinci çeyreğinde de dinamik bir toparlanma beklemiyor. Gerçekleşen ticari hareketler ve sektörel gözlemler, söz konusu durgunluğu teyit ediyor. Kur baskısı, finansmana erişim zorlukları gibi nedenler ve devamında işletmelerin tedbirli yaklaşımı, pazardaki hareketliliği sınırlıyor” dedi. Özçete ayrıca, satışlar üzerinde baskı oluşturan bir diğer önemli unsurun tahsilat süreçlerindeki kötüleşme olduğuna dikkat çekerek, “Bu durum, yalnızca güncel nakit akışını değil, aynı zamanda işletmelerin karar alma süreçlerini de doğrudan etkiliyor. Alacakların tahsil edilememesi, işletmelerin faaliyetlerini sürdürme kabiliyetini tehdit ediyor ve sıklıkla yeni yatırımların ertelenmesine yol açıyor” dedi.
Sektörün yüzde 57,4’ü istihdam gücünü korudu!
Ankete katılan üyelerin yüzde 14,7’si 2024 yılının son çeyreğine göre istihdamını artırdı. Üyelerin yüzde 57,4’ü söz konusu dönemde istihdamını korudu. 2024’ün son çeyreğine kıyasla istihdamının azaldığını belirten üye oranı ise yüzde 27,9 seviyesinde kaldı. Üretici ve dağıtıcı üyelerin istihdamları birbirine yakın seyretti.
En büyük problem maliyetlerdeki aşırı artış!
Sektördeki problemler anketin yine en dikkat çekici bölümlerinden birini oluşturdu. Üyelerin, 2025’in ilk çeyreğinde gözlemlediği problemlerin başında yüzde 79,4 ile “Maliyetlerdeki aşırı artış” gelirken, “Nakit akışında yaşanan problemler” yüzde 64,7 ile ikinci sırada yer aldı. Üyelerin yüzde 63,2’si “İş ve ciro kaybı”nı sektör için en büyük üçüncü sıkıntı olarak nitelendirdi. Ankete katılanların yüzde 44,1’i “Kargo maliyetleri ve teslimat problemleri” , yüzde 26,5’i ise “Döviz kuru ve kur artışı”na işaret etti. Ayrıca katılımcıların yüzde 16,2’si gümrüklerde yaşanan problemleri ve istihdamda yaşanan problemleri önemli sorunlar olarak sıraladı.
Üyelerin sadece yüzde 20,6’sı yatırım planlıyor!
Anket ile birlikte sektörün yatırım planları da mercek altına alındı. Ankete göre önümüzdeki üç ayda yeni yatırım yapmayı düşünen üyelerin oranı yüzde 20,6 ile son dönemin en düşük seviyesine geriledi. Bir önceki ankette üretici üyelerin yüzde 22,82’si yatırım planlarken, yeni ankette bu oran yüzde 35,7’ye yükseldi. Dağıtıcı üyelerde ise bu oran yüzde 29,4’ten yüzde 10’a geriledi. Ankete katılan üyelerin yüzde 26,5’inin önümüzdeki üç ayda sektörün daha iyiye gideceğini öngördüğü gözlemlendi. Daha kötüye gidecek diyenlerin oranı ise yüzde 29,4 olarak belirlendi.
Üretim seviyesini korudu, ihracat fren yaptı!
Üreticilerin 2025 yılının ilk çeyreğinde kapasite kullanım oranı ortalaması yüzde 76,3 olarak gerçekleşti. Bu oran 2024 yılı genelinde yüzde 78,15 idi. 2025’in ilk çeyreğinde üyelerin üretimi 2024’ün aynı çeyreğine göre yüzde 1,79 oranında arttı. 2025 yılının ilk çeyreğinde üyelerin ihracatı, 2024 yılının ilk çeyreğine göre ortalama yüzde 2,14 gerileme gösterdi.
OSS Derneği'nin 2025 yılı ilk çeyrek sektörel değerlendirme anketine göre otomotiv satış sonrası pazarı zorlu bir dönemden geçiyor. Maliyetlerdeki aşırı artış, nakit akışında yaşanan problemler ve iş-ciro kayıpları sektörün önündeki en büyük engeller olarak sıralanıyor. Satışlarda düşüş yaşanırken, tahsilat süreçlerindeki kötüleşme de işletmeleri zor durumda bırakıyor. Yatırım planları ertelenirken, sektör temsilcileri çözüm arayışında. İhracatta yaşanan gerileme de dikkat çekiyor. Sektörün geleceği belirsizliğini korurken, alınacak önlemler büyük önem taşıyor.
