Türkiye perakende sektörü, zorlu bir dönemden geçerken geleceğe dair umutları taze tutmak ve çözüm yolları aramak adına önemli bir adım attı. Perakende Günleri'nde bir araya gelen sektörün önde gelen sivil toplum kuruluşlarının başkanları, artan maliyetler, taklit ürünler ve tüketici davranışlarındaki değişimler gibi önemli konuları ele aldı. Sektörün sürdürülebilirliği, istihdamın korunması ve pazarın büyütülmesi için ortak akıl ve iş birliğinin önemi vurgulanırken, devletin tarım ve perakende sektörlerindeki rolü de tartışıldı. Peki, perakende dünyasının geleceği için hangi somut adımlar atılması gerekiyor? İşte, Perakende Günleri'nde ortaya çıkan çarpıcı detaylar ve çözüm önerileri...
Türkiye’nin en büyük iş dünyası etkinliği olan ve bu yıl 24. kez düzenlenen Perakende Günleri kapsamında, sektörün önde gelen sivil toplum kuruluşlarının başkanları ortak basın toplantısında sektöre dair güncel gelişmeleri değerlendirdi.
Soysal Eğitim ve Danışmanlık tarafından düzenlenen ve perakendeden e-ticarete, e-ihracattan AVM yönetimine, yapay zekâdan sosyal medya ve ödeme sistemlerine kadar sektöre yön veren tüm paydaşları bir araya getiren Perakende Günleri yoğun katılımla başladı.
Etkinliğin ilk günü sektörün önde gelen sivil toplum kuruluşlarının başkanlarının iştirakiyle, sektöre dair güncel gelişmelerin ve ortak gündemlerin ele alındığı bir basın toplantısı düzenlendi. Toplantıya; Birleşmiş Markalar Derneği (BMD) Başkanı Sinan Öncel, Alışveriş Merkezi Yatırımcıları Derneği (AYD) Başkanı Nuri Şapkacı, Zincir Mağazalar Derneği (ZMD) Başkanı Serhan Tınastepe, Gıda Perakendecileri Derneği (GPD) Başkanı Alp Önder Özpamukçu, Taklitle Mücadele Derneği (TMD) Başkanı Selçuk Güzenge ve Ev Dışı Tüketim Tedarikçileri Derneği (ETÜDER) Başkanı Melih Şahinoz katıldı.
518 markayla Türkiye’nin en önemli 50 AVM’sinde ortalama yüzde 57’lik bir temsiliyet oranına sahip olduklarını ifade eden Birleşmiş Markalar Derneği (BMD) Başkanı Sinan Öncel, sözlerine şöyle devam etti: “Perakende sektörü olarak, artan işçilik ve kira maliyetleriyle mücadele ederken tasarrufun ve verimliliğin her zamankinden daha fazla önem kazandığı bir dönemden geçiyoruz. Sahte ve taklit ürünlerin pazar payının yüzde 70’lere ulaşması, sektörün sürdürülebilirliği açısından ciddi bir tehdit. Küresel ticaretteki belirsizlikler ve iç pazarda yaşanan daralmaya rağmen, ortak akılla hareket ederek hem pazarı büyütmek hem de maliyetleri azaltmak için çalışmalarımıza devam ediyoruz. Geçmişte olduğu gibi, bu zorlu süreci de birlikte aşacağımıza inanıyoruz.”
Bugün sayısı 450’ye yaklaşan alışveriş merkezlerinin içinde bulundukları ekosistemde 600 bin kişiye doğrudan, 2,1 milyon kişiye dolaylı yoldan istihdam sağladığını söyleyen Alışveriş Merkezi Yatırımcıları Derneği (AYD) Başkanı Nuri Şapkacı ise şöyle konuştu: “50 milyar dolar yatırım hacmine sahip olan sektörümüz, perakende firmalarına yurt dışına açılım olanakları sağlamasının yanında alışveriş turizmine olan katkısı ve kayıt dışı ekonominin önlenmesinde de önemli role sahip. AYD olarak ticari gayrimenkul yatırımlarının artması için, öncelikle ticari gayrimenkul tanımının yapılması, ticari gayrimenkul kira rejiminin konut kira rejiminden ayrılması ve sözleşme serbestisinin korunması, yatırımların artması için temel şartlardır. Son on yılda AVM sektöründeki yabancı yatırımcı oranı yüzde 28’den yüzde 14’lere geriledi. Oysa ülkemizin bu alanda çok daha fazla potansiyeli bulunmaktadır. İçinde bulunduğumuz bu şartlar altında; gün, pandemi dönemi ve sonrasında büyük emekler ve fedakârlıklarla bugüne getirdiğimiz, geçtiğimiz yıl 55 milyar dolar ciro elde edilen sektörümüzü, el birliği içinde ayakta tutma; bu zorlu eşiği de birlikte geçme günüdür.”
Gıda dışı organize perakendede 55 bin mağaza, 400 bini aşkın istihdam ve 1,5 trilyon TL’lik ciroyu temsil eden Zincir Mağazalar Derneği (ZMD) Başkanı Serhan Tınastepe şunlara vurgu yaptı: “İç talepteki daralmanın uzaması; tüketicinin gelir artışının yetersiz kalması, borçlanma kanallarının tıkanması ve genel ekonomik koşulların etkisiyle sektörü derinden etkiliyor. Türkiye’de ücretler artınca harcamalar artıyor. Bu noktada kamuya haziran ayının bitimiyle birlikte bir ara zammın olması gerektiği konusundaki tavsiyelerimizi iletiyoruz. Tüketici kredilerinin erişilebilir hale gelmesi, vergi ve faiz politikalarının gözden geçirilmesi şart. Makul bir fiyat mekaniğinin oturduğu bir Türkiye’yi oluşturmalıyız. İstanbul ve Antalya gibi cazibe merkezlerinde de düzenli alışveriş festivallerine ihtiyaç var. Türkiye güçlü bir ülke; zorluklara karşı çözüm üretme yetkinliğimizle bu dönemi de aşacağımıza inanıyorum.”
Marketler ve gıda servis zincirlerinin 47 bin satış noktasında 465 bini aşkın kişiyi istihdam ederek kayıtlı ekonomiye büyük katkı sağlayan Gıda Perakendecileri Derneği (GPD) Başkanı Alp Önder Özpamukçu şunları söyledi: “Türkiye’de organize gıda perakendesi, 2024 itibarıyla 1 trilyon TL’yi aşan büyüklüğüyle perakende sektörünün en dinamik alanlarından biri. Ancak son yıllarda yaşanan fiyat dalgalanmalarının önüne geçmenin yolu, tarım ve perakendenin entegre bir sistemle çalışmasından geçiyor. Devletin; tüm sistemi planlayan, yöneten, destekleyen ve sürdürülebilirliği esas alan bir aktör olarak hareket etmesi gerekiyor. Tarımın 5-10 yıllık planlama yapılabilecek, hükümetlerden bağımsız stratejik bir alana çekilmesi gerekiyor. Güçlü bir tarım, sadece kırsalda değil, şehirdeki market raflarında da istikrar yaratır. Gıda perakendesi tarladan sofraya uzanan uzun bir yolculuk. Bu yolculuğun her halkasını daha güçlü, daha şeffaf ve daha sürdürülebilir hale getirmek elimizde. Bu yolculuk güvenli hale gelirse; sadece sektör değil, tüm Türkiye kazanır.”
Bu yılki buluşmanın kendileri için özel bir anlam taşıdığını ifade eden Taklitle Mücadele Derneği (TMD) Başkanı Selçuk Güzenge sözlerine şöyle devam etti: “25 yılın ardından Taklitle Mücadele Derneği olarak yeniden yapılanma sürecine girdik. Akademisyenler ve hukukçulardan oluşan güçlü bir kadro kurduk; üyelik yapımızı da güncelliyoruz. Sektörümüzü tehdit eden sahtecilik ve taklit ürünlerle mücadelede daha etkin ve kararlı adımlar atmak için çalışıyoruz.”
Ev Dışı Tüketim Tedarikçileri Derneği (ETÜDER) Başkanı Melih Şahinoz ise ev dışı tüketim sektörü Türkiye ekonomisi için stratejik öneme sahip olduğuna vurgu yaparken şunları söyledi: “Artan maliyetler ve değişen tüketici alışkanlıklarına rağmen sektörümüz 2024 yılında büyümeye devam etti; ev dışı tüketim hacmi 17 milyar dolardan 20 milyar dolara yükseldi. 2025 yılında da sektöre ciddi katkı sunmayı sürdüreceğiz. Tüketiciler artık yalnızca ürünün kendisiyle değil, markanın hikayesi ve tedarik zincirinin güvenilirliğiyle de ilgileniyor. Bu yüzden biz de dijital altyapılarla desteklenen izlenebilirlik projeleri geliştiriyoruz. Hem kayıt dışılığı azaltmayı hem de tüketici güvenini artırmayı hedefliyoruz. Türkiye zorlu bir dönemden geçiyor olabilir ama dinamik yapısı ve üretim gücüyle bu süreci aşacağına inanıyoruz.”
Perakende Günleri'nde yapılan basın toplantısında, sektör temsilcileri ekonomik zorluklara rağmen iş birliği ve inovasyonla bu dönemi aşabileceklerine dair inançlarını dile getirdiler. Birleşmiş Markalar Derneği (BMD) Başkanı Sinan Öncel, artan maliyetler ve taklit ürünlerle mücadeleye dikkat çekerken, Alışveriş Merkezi Yatırımcıları Derneği (AYD) Başkanı Nuri Şapkacı, ticari gayrimenkul yatırımlarının artırılması gerektiğini vurguladı. Zincir Mağazalar Derneği (ZMD) Başkanı Serhan Tınastepe, iç talepteki daralmaya karşı önlemler alınması çağrısında bulundu. Gıda Perakendecileri Derneği (GPD) Başkanı Alp Önder Özpamukçu, tarım ve perakendenin entegre bir sistemle çalışmasının önemine değindi. Taklitle Mücadele Derneği (TMD) Başkanı Selçuk Güzenge, sahtecilikle mücadelede daha etkin adımlar atılacağını belirtirken, Ev Dışı Tüketim Tedarikçileri Derneği (ETÜDER) Başkanı Melih Şahinoz, sektörün büyüme potansiyeline vurgu yaptı. Toplantı, sektörün geleceği için umut verici bir platform oluştururken, atılacak somut adımların önemi bir kez daha vurgulandı.
