Letonya'dan gelen son dakika haberi gündeme bomba gibi düştü: Ülke, kadın haklarını koruma amacı taşıyan İstanbul Sözleşmesi'nden çekildi. Bu ani karar, uluslararası kamuoyunda şaşkınlık ve endişe yaratırken, Letonya içindeki tartışmaları da alevlendirdi. Peki, bu şok kararın ardında yatan sebepler neler? Hükümetin gerekçeleri ne kadar ikna edici? Letonya'da kadın hakları savunucuları ve sivil toplum kuruluşları bu duruma nasıl tepki gösteriyor? İşte, tüm bu soruların cevapları ve daha fazlası haberimizde...
ANKARA - BHA
Letonya'nın kamu yayıncısı LSM’nin aktardığına göre, geçen hafta yapılan ilk oylamanın ardından sözleşmeden çekilme süreciyle ilgili ikinci oylama da gerçekleştirildi. Yaklaşık 13 saat süren tartışmaların ardından 100 sandalyeli parlamentoda yapılan oylamada, 56 milletvekili “evet”, 32 milletvekili “hayır” oyu verirken, 2 milletvekili çekimser kaldı.
Sözleşmeden çıkış kararının yürürlüğe girmesi için Cumhurbaşkanı Edgars Rinkevics’in 10 gün içinde onay vermesi gerekiyor. Cumhurbaşkanı’nın yasayı parlamentoya geri gönderme hakkı da bulunuyor ancak eğer parlamento aynı şekilde kararı tekrar onaylarsa, Rinkevics’in ikinci kez itiraz hakkı kalmıyor.
Rinkevics, kararın parlamentodan geçmesinin ardından X sosyal medya platformunda yaptığı açıklamada, çekilme kararını ideolojik veya siyasi nedenlerle değil, devlet çıkarları ve hukuki yönleri açısından değerlendireceğini belirtti.
Kararın referanduma götürülmesi olasılığı da gündeme gelse de mevcut kriterler nedeniyle bunun gerçekleşmesinin zor olduğu ifade ediliyor. Ayrıca bazı siyasi partiler, sözleşmeden çekilme kararını ülkenin Anayasa Mahkemesi’ne taşımayı planlıyor.
Parlamento önünde protesto
Sözleşmeden ayrılma kararına karşı, Letonya Parlamentosu önünde çok sayıda kişinin katılımıyla protesto düzenlendi.
Çekilme yasa tasarısı, sağcı muhalefet partisi Latvia First (Letonya İlk Sırada) tarafından gündeme getirildi ve hükümet koalisyonundaki üç partiden birinin desteğiyle parlamentoda kabul edildi.
Latvia First Partisi temsilcisi Inguna Millere, Politico’ya yaptığı yazılı açıklamada, İstanbul Sözleşmesi’ni “cinsiyet ideolojisine dayalı radikal feminizmin ürünü” olarak nitelendirdi. Millere, Letonya’nın sözleşmeyi onaylamasının “şiddetle mücadeleyle ilgisi olmayan siyasi bir pazarlama hamlesi” olduğunu öne sürdü.
Letonya Parlamentosu'nun İstanbul Sözleşmesi'nden çekilme kararı, uzun ve tartışmalı bir sürecin ardından geldi. Sağcı muhalefet partisi Latvia First'in öncülüğünde gündeme getirilen yasa tasarısı, hükümet koalisyonundaki bir partinin desteğiyle parlamentoda kabul edildi. Cumhurbaşkanı Edgars Rinkevics'in onayı beklenen karar, ideolojik ve siyasi tartışmaları da beraberinde getirdi. Karara karşı çıkanlar, Anayasa Mahkemesi'ne başvurmayı planlarken, parlamento önünde de protesto gösterileri düzenlendi. Bu gelişme, Letonya'nın gelecekteki kadın hakları politikaları açısından önemli bir dönüm noktası olarak değerlendiriliyor.
