Türkiye'nin geleceği için kritik öneme sahip Beşeri Sermaye Endeksi'nde şok edici düşüş! TÜİK'in il bazlı verileri, eşitsizlikleri gözler önüne seriyor. Eğitim ve sağlık alanındaki yetersizlikler, genç neslin potansiyelini nasıl etkiliyor? Uzmanlar uyarıyor: Acil önlemler alınmazsa, Türkiye'nin kalkınma hedefleri tehlikeye girebilir! Hangi iller umut vadediyor, hangilerinde durum vahim? İşte tüm detaylar...
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Dünya Bankası metodolojisiyle hazırlanan Beşeri Sermaye Endeksi’ni (BSE) ilk kez il düzeyinde yayımladı. Endeks, bugün doğan bir çocuğun sağlık ve eğitim koşullarına göre 18 yaşında elde edeceği beşeri sermayeyi (0-1 arası) ölçüyor.
2023’te Türkiye BSE’si 0,690 olurken, AB ortalaması 0,730 olarak kaydedildi.
Hayatta kalma (2023: 0,985, yüzde 0,3 düşüş), sağlık (0,966, yüzde 0,2 artış) ve eğitim (0,725, yüzde 0,8 düşüş). 2021’de 0,693 olan endeks, 2022’de yüzde 0,5 artarak 0,696’ya yükseldi; 2023’te yüzde 0,9 geriledi.
AB-27’de en yüksek Finlandiya (0,796), İsveç (0,795), İrlanda (0,793); en düşük Romanya (0,584), Bulgaristan (0,614), Slovakya (0,665).
İLLER ARASI FARKLAR
2023’te en yüksek BSE’ye sahip iller Çanakkale (0,781), Antalya (0,761), Erzincan (0,756), Eskişehir (0,755), Rize (0,749). En düşük: Şırnak (0,599), Ağrı, Şanlıurfa, Gümüşhane, Muş.2021-2023 arasında en fazla artış Çanakkale (+0,026), Uşak (+0,022), Siirt, Antalya, Erzincan (+0,017).
En fazla düşüş: Hatay (-0,066), Adıyaman (-0,059), Kahramanmaraş (-0,048), Manisa (-0,024), Malatya (-0,022).
TÜİK'in yayımladığı Beşeri Sermaye Endeksi'ne göre Türkiye'nin genel skoru 2023'te gerileyerek 0,690'a düştü. AB ortalamasının altında kalan bu değer, özellikle eğitim alanındaki düşüşten kaynaklanıyor. İller arasında büyük farklılıklar gözlenirken, Çanakkale en yüksek skora sahip il oldu. Depremden etkilenen illerde ise ciddi düşüşler yaşandı. Bu durum, Türkiye'nin beşeri sermaye potansiyelini artırmak için daha fazla yatırım yapması gerektiğini gösteriyor.
