Vodafone Türkiye İcra Kurulu Başkan Yardımcısı Hasan Süel'in açıklamaları, Türkiye'nin 5G yolculuğunda spektrum politikalarının ne kadar belirleyici olacağını gözler önüne seriyor. Süel, makul fiyatlandırma, yeterli spektrum arzı ve dengeli yükümlülükler olmak üzere üç temel talep sıralıyor. Peki, Türkiye bu talepleri karşılayabilecek mi? Yanlış spektrum politikaları 5G'nin yaygınlaşmasını engelleyebilir mi? İşte tüm detaylar ve sektörden çarpıcı yorumlar...
Vodafone Türkiye İcra Kurulu Başkan Yardımcısı Hasan Süel, Türkiye'nin 5G'ye geçiş sürecinde spektrum politikalarının önemine dikkat çekerek, “Spektrum kaynaklarının hem tüketici refahını hem de sektörde uzun vadeli yatırımları teşvik edecek bir yöntemle tahsis edilmesi kritik” dedi.
Türkiye’nin dijitalleşmesine liderlik etme vizyonuyla faaliyet gösteren Vodafone, 2026’da kullanıma sunulması planlanan 5G’ye yönelik hazırlıklarını sürdürüyor. 5G'ye geçiş sürecinde spektrum politikalarının önemine dikkat çeken Vodafone Türkiye İcra Kurulu Başkan Yardımcısı Hasan Süel, “Spektrum kaynaklarının hem tüketici refahını hem de sektörde uzun vadeli yatırımları teşvik edecek bir yöntemle operatörlere tahsis edilmesi yönünde bir politika benimsenmesi kritik. Ancak bu şekilde teknolojinin yaygınlaşması ve beklenen ekonomik katma değerin ortaya çıkması mümkün olacaktır” dedi.
“Diğer ülkelerden ders çıkarmalıyız”
Türkiye’nin diğer ülkelerin deneyimlerinden ders çıkarmak için bir fırsata sahip olduğunu söyleyen Süel, “5G ihalesinin makul fiyat ve koşullarda, yatırım-yükümlülük dengesi gözetilerek operatörlerin yatırıma ayıracakları sermaye kapasitelerini kısıtlamadan yapılması önem taşıyor. İhalede çok yüksek lisans bedeli alan ülkelerde 5G yatırımları yavaşladı ve vatandaşların yeni nesil teknolojiye erişimi kısıtlandı. İhalenin makul lisans bedeliyle yapıldığı ülkelerde ise operatörlere makul ve dengeli yatırım yükümlülükleri getirildi. Kullanıcılara uygun fiyatlarla kaliteli hizmet sunmak üzere gereken yatırım bedellerinin karşılanabilmesi için bu ülkelerin spektrum ücretlerini daha makul seviyelere indirdiğini görüyoruz”dedi.
“Dünyada spektrum fiyatları düşüyor”
GSMA’in bu yıl yayınladığı “Küresel Spektrum Fiyatlandırma” raporunu referans gösteren Süel, “Rapor, küresel spektrum fiyatlarında %75’e varan düşüşü ortaya koyuyor. Son 8-10 yıllık süreçte operatörlerin GB başına gelirleri %96 ve MHz başına gelirleri %67 azaldı. Rapor, spektrum fiyatlarının bu yeni piyasa gerçeğini ve azalan gelirleri yansıtması gerektiğinin; tarihsel fiyatlara dayalı bir modelin sürdürülebilir olmadığının; yüksek spektrum fiyatları, yapay spektrum kıtlığı yaratma ve operatörlere aşırı yükümlülükler getirme gibi sürüdürülebilir olmayan politika tercihlerinden kaçınmak gerektiğinin altını çiziyor. Operatörlerin yeterli spektruma erişiminin sağlanması, 5G hizmet kalitesini ve kapsama alanını doğrudan iyileştiren kritik bir politika tercihi. Spektrum maliyetleri, vatandaşın aldığı hizmetin kalitesini etkiliyor. Yüksek fiyatlar, şebekeye gitmesi gereken yatırımın kısılması, dolayısıyla daha az kapsama ve daha yavaş internet anlamına geliyor. Spektrum fiyatlarının son on yıldır düştüğü göz önüne alındığında bugünün piyasa gerçekliğini yansıtmayan geçmiş fiyatları baz alarak bedel belirlenmesi hatalı olacaktır. Diğer yandan, ücretsiz lisans uzatma ve yatırım taahhütleri karşılığında uzatmalar da spektrumun verimli kullanımını sağlamayı ve bağlantının faydalarını en üst düzeye çıkarmayı amaçlayan alternatif yaklaşımlara örnek oluşturuyor” diye konuştu.
“Yatırımlara daha fazla kaynak ayırabilmeliyiz”
Süel, Türkiye’de izlenebilecek spektrum politikasına ilişkin görüşlerini ise şöyle dile getirdi: “Türkiye’de de frekans tahsislerinin yüksek 5G performansını sağlayacak miktarda, orantılı ve ekonomik olarak uygun seviyede olan spektrum ücretleriyle yapılması, operatörlerin şebeke yatırımına daha fazla odaklanmasını sağlayacak. Operatörlerin makul bedellerle spektrum kullanım hakkını elde etmesi ve şebeke kurulumuna ilişkin yatırımlara daha fazla kaynak ayrılabilmesi için her yeni banta yönelik tahsis edilecek frekans miktarının azami derecede olması önem arz ediyor. Spektrum bedeli olarak ödenecek yüksek bir rakamdan ziyade bu kaynağın en verimli şekilde yatırıma dönüşerek vatandaşlara ve ekonomiye fayda sağlaması öncelikli hedef olmalı.”
“3 temel talebimiz var”
Spektrum politikasına ilişkin taleplerini “makul fiyatlandırma”, “yeterli spektrum arzı”, “dengeli yükümlülükler” olmak üzere 3 başlıkta toplayan Süel, “5G ihale muhammen bedellerinin operatörlerin şebeke yatırımlarına odaklanmasını sağlayacak makul bir seviyede belirlenmesi; her operatöre minimum 5G'nin gerektirdiği kapasiteyi sunacak miktarda spektrumun operatörlerin kullanımına sunulması; kapsama ve kalite yükümlülükleri belirlenirken operatörlerin yatırım yapma kapasitesinin kısıtlanmayıp dengeli, stratejik ve gerçekçi hedefler belirlenmesi gerekiyor” dedi.
Vodafone Türkiye, 5G'ye geçiş sürecinde spektrum politikalarının önemini vurgulayarak, makul fiyatlandırma ve yeterli spektrum arzı talep ediyor. Şirket, yüksek spektrum bedellerinin yatırımları kısıtlayabileceği ve vatandaşların yeni nesil teknolojiye erişimini zorlaştırabileceği uyarısında bulunuyor. Vodafone, Türkiye'nin diğer ülkelerin deneyimlerinden ders çıkarması gerektiğini ve spektrum ihalesinin operatörlerin yatırım kapasitesini kısıtlamadan yapılması gerektiğini savunuyor. GSMA raporuna göre, küresel spektrum fiyatlarında düşüş yaşanırken, Türkiye'nin de bu gerçeği dikkate alarak, operatörlerin şebeke yatırımlarına daha fazla odaklanmasını sağlayacak politikalar izlemesi gerektiği belirtiliyor. Vodafone, spektrum politikasına ilişkin taleplerini 'makul fiyatlandırma', 'yeterli spektrum arzı' ve 'dengeli yükümlülükler' olmak üzere üç başlıkta topluyor.
