Konya Ovası'nda Obruk Tehlikesi Büyüyor! Yağışlar Çukurları Tetikleyebilir

Türkiye'nin tahıl ambarı Konya Ovası, obruk tehlikesiyle karşı karşıya. İklim değişikliği ve aşırı su tüketimi nedeniyle oluşan obruklar, bahar yağışlarıyla birlikte daha da büyüyebilir. Uzmanlar, Konya'da 2024'te görülen 12 obruğun ardından, yağışların bu sayıyı artırabileceği uyarısında bulunuyor. Karapınar-Konya yolundaki Yarımoğlu Obruğu'nun hızla büyümesi, tehlikenin boyutunu gözler önüne seriyor. Yer altı suyunun kontrolsüz kullanımı ve yoğun sulama, obruk oluşumunu tetikleyen en önemli faktörler arasında. Konya Teknik Üniversitesi'nden Prof. Dr. Fetullah Arık, toprak ağırlığının artmasının obruk oluşumunu hızlandırabileceğini belirtiyor.

KONYA-BHA Türkiye'nin hububat üretim merkezi olan Konya Ovası'nda, iklim değişikliği, kuraklık ve kontrolsüz yer altı su kullanımı nedeniyle obrukların sayısı giderek artıyor. Konya'da 2024 yılı boyunca meydana gelen 12 obruğun ardından, bu yıl bahar yağışları ile birlikte obrukların sayısında ciddi bir artış bekleniyor. Konya, Karaman, Aksaray, Afyonkarahisar, Sivas ve Eskişehir gibi illerde yaşanan obruk oluşumları, yer altı su seviyelerindeki değişikliklerle doğrudan ilişkilendiriliyor. Konya’da AFAD’ın Afet Riski Araştırma Sistemi'nde kaydedilen 642 obruk, bölgedeki su kullanımı ve iklim değişikliğinin etkilerini gözler önüne seriyor. Ayrıca, Konya'nın yanı sıra Aksaray, Niğde, Nevşehir, Çankırı, Çorum, Batman, Siirt ve Şanlıurfa gibi illerde de benzer durumlar yaşanıyor. Konya Teknik Üniversitesi Obruk Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü Prof. Dr. Fetullah Arık, bölgede obruk oluşumlarının devam ettiğini ve bu süreçte yoğun sulama ile toprakta meydana gelen ağırlaşmanın etkili olduğunu belirtti. Arık, "Geçtiğimiz yılın neredeyse iki katı kadar bir yağışlı dönem yaşıyoruz. Bu da toprağın ağırlığını artırdı ve çökmeye hazır yapılar daha hızlı bir şekilde tetiklenebilir. Bu nedenle, obruk sayısının artması bekleniyor," diye konuştu. Büyük obrukların hızla büyüdüğüne de dikkat çeken Arık, Karapınar-Konya kara yolunun yakınındaki Yarımoğlu Obruğu'nun zaman içinde nasıl devasa bir hal aldığını anlattı. 2009 yılında oluşan bu dev çukur, sulama yapılan tarlaların arasında her geçen yıl genişliyor. Arık, obruğun çapının 55 metreden 64 metreye çıktığını ve derinliğinin de önemli bir şekilde azaldığını vurguladı. Bahar yağışlarının, mevcut obrukları daha da büyütebileceği ve yeni obrukların oluşabileceği uyarısı yapılıyor. Uzmanlar, bu süreçte yer altı su kullanımının kontrol altına alınmasının önemine dikkat çekiyor.

Konya Ovası'nda obruk tehlikesi, iklim değişikliği ve kontrolsüz yer altı suyu kullanımının bir sonucu olarak giderek artıyor. Özellikle bahar yağışlarının etkisiyle mevcut obrukların büyümesi ve yenilerinin oluşması bekleniyor. Prof. Dr. Fetullah Arık, yoğun sulama ve toprak ağırlığının artmasının bu durumu tetikleyebileceğini vurguluyor. Yarımoğlu Obruğu örneği, obrukların zamanla nasıl devasa boyutlara ulaşabileceğini gösteriyor. Uzmanlar, yer altı suyu kullanımının kontrol altına alınmasının ve sürdürülebilir su yönetimi politikalarının uygulanmasının önemine dikkat çekiyor.