Rize'de yaşanan sel felaketi, adeta bir mucize eseri ucuz atlatıldı. Meteoroloji verileri ve yetkililerin hızlı kararıyla gece saatlerinde başlatılan tahliye operasyonu, olası bir faciayı önledi. Sabah saatlerinde etkili olan yoğun yağışın ardından sel sularının yükselmesiyle birlikte, tahliye edilen bölgelerde yaşayan vatandaşlar büyük bir tehlikeden kurtuldu. Peki, bu kritik kararın arkasında yatan detaylar nelerdi? Erken müdahale olmasaydı neler yaşanabilirdi? İşte Rize'deki sel felaketinin perde arkası...
RiZE-BHA
Meteoroloji ve DSİ verilerini değerlendiren Rize Valisi İhsan Selim Baydaş, 01.48’de riskli bölgelerde tahliye kararı alarak güvenlik güçleriyle birlikte vatandaşları evlerinden çıkardı. Sabah 05.00 sıralarında 355 kilogram yağışın etkisiyle dev sel vurdu, ancak tahliye edilen bölgelerde ölümlü olay yaşanmadı. Uzmanlar, erken müdahale olmasaydı yaklaşık 300 kişinin hayatını kaybedebileceğini belirtiyor.
Sel öncesi hazırlıklar etkili oldu
Vali Baydaş, sel öncesinde yapılan dere ve menfez temizliğinin büyük zararları önlediğini ifade etti. İki yıldır yürütülen çalışmalar sayesinde sular engellere takılmadan akarak, felaketin boyutunun daha da büyümesinin önüne geçti.
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Karadeniz’de yaşanan sel ve heyelanlara karşı Artvin, Rize, Trabzon, Giresun, Ordu ve Samsun illerini kapsayan 15 maddelik “İklim Değişikliği Eylem Planı” hazırladı. Plan kapsamında 19 bin akar dere ve 131 bin kuru dere üzerinde inceleme yapılırken, riskli bölgelerdeki 1950 binanın acilen taşınması gerektiği tespit edildi.
Belediye Başkanı Metin'den ‘Konuma Göre Kura’ önerisi
Rize Belediye Başkanı Rahmi Metin, kentsel dönüşüm sürecine farklı bir bakış açısı getirdi. Sosyoloji eğitiminin de etkisiyle, dönüşüm projelerinde hak sahiplerinin eski konumlarına göre kura yöntemiyle yerleştirilmesi gerektiğini savundu. Metin, bu yöntemin özellikle TOKİ projelerinde uygulanabileceğini belirtti.
Yetkililer, afet riski taşıyan yapılarda mülkiyet haklarının esnetilmesi gerektiğine dikkat çekiyor. Hukukçular, riskli alanlarda mülkiyetin sınırsız kullanılmaması gerektiğini, dönüşüm süreçlerinde ise her bölgeye özel dağıtım mekanizmalarının geliştirilmesinin zorunlu olduğunu vurguluyor.
Rize'de yaşanan sel felaketi, erken tahliye sayesinde büyük bir felaketin önüne geçilmesini sağladı. Vali İhsan Selim Baydaş'ın gece yarısı aldığı tahliye kararı ve güvenlik güçlerinin özverili çalışmaları, yüzlerce insanın hayatını kurtardı. Dere ve menfez temizliği gibi önleyici çalışmaların da etkili olduğu belirtilirken, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı'nın hazırladığı 'İklim Değişikliği Eylem Planı'nın önemi bir kez daha vurgulandı. Rize Belediye Başkanı Rahmi Metin'in kentsel dönüşüm projelerine getirdiği yeni bakış açısı ise dikkat çekti.
