Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), finansal istikrarı güçlendirmek ve kredi akışını hızlandırmak amacıyla önemli bir adım attı. Zorunlu karşılık sisteminde yapılan bu yeni düzenleme ile TL'ye geçiş oranlarında bir miktar esneklik sağlanırken, özellikle küçük ve orta ölçekli işletmeler (KOBİ) için kredi erişimi konusunda umut verici gelişmeler yaşanıyor. Peki, bu değişiklikler bankacılık sektörünü ve reel ekonomiyi nasıl etkileyecek? KOBİ'ler için sunulan yeni kredi imkanları neler? İşte, Merkez Bankası'nın bu kritik kararının detayları ve olası sonuçları...
ANKARA-BHA
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), finansal istikrarı desteklemek ve kredi akışkanlığını artırmak amacıyla zorunlu karşılık sistemine yönelik yeni bir düzenlemeye gitti. 5 Temmuz 2025 itibarıyla yürürlüğe giren değişiklikle, TL’ye geçiş oranlarında yumuşamaya gidilirken, küçük ve orta ölçekli işletmelerin (KOBİ) krediye erişimi açısından önemli bir adım atıldı.
TL geçiş hedeflerinde düşüş
Düzenleme kapsamında mevduat bankaları için geçerli olan Kur Korumalı Mevduat (KKM) yenileme ve TL’ye geçiş oranı yüzde 60’tan yüzde 40’a indirildi. Katılım bankaları içinse bu oran yüzde 45’ten yüzde 25’e çekildi. Yeni oranların altında kalan bankalara uygulanacak olan yüzde 8’lik komisyon kesintisi ise aynen korunuyor.
Bu adım, bankaların hedef baskısını azaltırken TL mevduata geçişi teşvik etmeye devam ediyor.
Zorunlu karşılıklara faiz teşviki geliyor
Bloomberg HT’den Sevcan Ersözlü’nün haberine göre, Merkez Bankası ayrıca TL’ye geçiş oranını belirlenen eşiklerin üzerinde tutan bankalara zorunlu karşılıklar üzerinden faiz veya telafi ödemesi yapacak. Böylece hem sistemin esnekliği artırılıyor hem de bankalara TL’yi teşvik edici yeni bir teşvik mekanizması sunulmuş oluyor.
Reeskont kredileri bilanço dışına çıkarıldı
Yeni düzenleme, ihracat ve döviz kazandırıcı hizmetler için kullandırılan reeskont kredilerini de kapsıyor. Bu krediler, artık kredi büyümesi hedefi kapsamında değerlendirilmeyecek ve bilanço içi büyüme sınırlarının dışında tutulacak.
Bankacılık sektörü kaynakları, reeskont kredilerinin zaten uygulamada “gayri nakdi” gibi izlendiğini ve bu değişikliğin kredi hacmini doğrudan etkilemesinin beklenmediğini ifade ediyor.
KOBİ’lere kredi kanalı açıldı
Düzenlemenin KOBİ'ler için en somut etkisi, TOBB Nefes Kredisi uygulamasının büyüme sınırları dışında bırakılmasıyla görülecek. Merkez Bankası’nın bilgilendirme yazısında, kredi büyüme hesaplamasına dahil edilmeyeceği belirtilen bu kaynak, KOBİ’lere finansmana erişimde ciddi bir kolaylık sağlayacak.
TOBB’dan yapılan açıklamaya göre, 8-9 Temmuz tarihleri arasında başvuruları alınacak Nefes Kredisi için Ziraat Bankası, Halkbank, Vakıfbank, Akbank, Yapı Kredi, Denizbank ve Ziraat Katılım şubelerine müracaat edilebilecek.
KGF kefaletiyle sunulan bu kredilerde, firmalar azami 2,5 milyon TL’ye kadar finansman kullanabilecek. 6 ay geri ödemesiz dönem içeren krediler, 36 aya kadar vadeyle verilecek.
Merkez Bankası'nın son düzenlemesi, TL'ye geçiş hedeflerinde indirime giderek bankaların üzerindeki baskıyı azaltmayı ve TL mevduatını teşvik etmeyi amaçlıyor. Ayrıca, TL'ye geçiş oranlarını belirlenen eşiklerin üzerinde tutan bankalara zorunlu karşılıklar üzerinden faiz teşviki verilmesi planlanıyor. İhracat ve döviz kazandırıcı hizmetler için kullandırılan reeskont kredileri de bilanço dışına çıkarılarak kredi hacminin genişletilmesi hedefleniyor. En önemlisi, TOBB Nefes Kredisi uygulamasının büyüme sınırları dışında bırakılmasıyla KOBİ'ler için finansmana erişimde önemli bir kolaylık sağlanacak. Bu kredilere başvurular 8-9 Temmuz tarihlerinde başlayacak ve firmalar azami 2,5 milyon TL'ye kadar finansman kullanabilecekler.
