Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) açıkladığı son veriler Isparta için endişe verici bir tablo çiziyor. Şehirde doğum oranları hızla düşerken, nüfusun yaşlanması tehlikesi kapıda. Peki, bu düşüşün ardında yatan sebepler neler? Isparta'da doğurganlık neden azalıyor? Eğitim seviyesi, kentleşme ve sosyo-ekonomik faktörler bu durumu nasıl etkiliyor? İşte Isparta'nın demografik geleceğine dair çarpıcı analizler ve uzman yorumları...
ISPARTA-BHA
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) 2024 yılı doğum istatistikleri, Isparta ili için dikkat çekici bir tablo ortaya koydu. Son beş yılın verileri, şehirde
doğurganlık hızının istikrarlı bir şekilde gerilediğini gösteriyor. 2019 yılında 4 bin 772 olan doğum sayısı, 2024’te 3 bin 811’e düştü. Bu düşüş yalnızca sayısal bir azalmayı değil, aynı zamanda Isparta'nın demografik yapısında sessiz ve derin bir dönüşümün işaretini taşıyor.
Isparta’da doğurganlık hızı, 2019 yılında 1.56 iken 2024 yılı itibarıyla 1.28’e geriledi. Bu oran, Türkiye ortalaması olan 1.48’in de altında kalıyor. Bilindiği üzere nüfusun kendini yenileme eşiği 2.1’dir. Isparta’nın bu seviyenin oldukça altında olması, uzun vadede nüfusun yaşlanması ve ekonomik-sosyal yapının etkilenmesi anlamına geliyor.
Verilere göre doğurganlık hızı kırsalda 1.48 ile Türkiye ortalamasına yakınken, kent merkezlerinde bu oran 1.24’e kadar düşüyor. Bu durum, kentleşmenin doğurganlık üzerinde baskılayıcı bir etkiye sahip olduğunu ortaya koyuyor. Kırsal kesimdeki toplumsal yapının, çocuk sahibi olmayı hala önemli bir değer olarak görmesi, bu farkın temel nedenlerinden biri olabilir.
EĞİTİM VE DOĞURGANLIK ARASINDAKİ İLİŞKİ
Eğitim düzeyine göre yapılan incelemede, en fazla doğumu ilköğretim mezunu annelerin yaptığı görülüyor. Yükseköğretim mezunları ikinci sırada yer alırken, okuma yazma bilmeyen kadınlarda doğum oranı en düşük seviyede. Bu tablo, eğitim düzeyi arttıkça çocuk sahibi olma eğiliminin azaldığını, kadınların bireysel kariyer ve yaşam tercihlerinin doğurganlık kararlarını etkilediğini gösteriyor.
İLK DOĞUM YAŞI ARTIYOR
Isparta’da ilk doğum yapan kadınların ortalama yaşı da yükselmiş durumda. 2019’da 26.3 olan ortalama yaş, 2024’te 27.4’e çıkmış durumda. Bu artış, kadınların eğitim ve kariyer hedeflerini önceleyerek anneliği daha ileri yaşlara ertelediklerinin göstergesi. Ayrıca annelerin birden fazla doğum arasında bekledikleri süre de ortalama 5 yıl 4 ay olarak ölçülmüş durumda. Üçüncü çocuk ile ikinci çocuk arasındaki ortalama süre ise 6.2 yıl.
Isparta'da doğum oranlarındaki düşüş, Türkiye ortalamasının da altında seyrediyor ve nüfusun kendini yenileme eşiğinin çok uzağında. Özellikle kent merkezlerinde doğurganlık hızının kırsala göre daha düşük olması, kentleşmenin doğurganlık üzerindeki etkisini gözler önüne seriyor. Eğitim seviyesi arttıkça çocuk sahibi olma eğiliminin azalması ve ilk doğum yaşının yükselmesi de dikkat çekiyor. Isparta'nın bu demografik dönüşümü, uzun vadede şehrin sosyo-ekonomik yapısını derinden etkileyebilir.
